دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

نظام وارة حقوق عمومی در فقه سیاسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

انسجام درونی هر رشته علمی و قابلیت پاسخگویی آن به نیازهای برآمده از آن، منوط به برخورداری آن رشته از نظام واره می باشد. تا زمانی که یک رشته علمی مبتنی بر جهان بینی حاکم بر آن، نظام واره نداشته باشد، نه می تواند پاسخگوی نیازها باشد و نه می تواند به عنوان اجزای منظم و همسو، در قالب یک دانش مستقل علمی شناسایی شود، بلکه همواره در درون خود با تعارضات جدی مواجه خواهد شد. «حقوق عمومی» به عنوان یک رشته تخصصی، در مغرب زمین و در مهد پیدایش خویش دارای منابع، مبانی، اصول، اهداف، شناسه، مشخصه و رده بندی معیّن و همسو با هم می باشند، اما باید اذعان نمود که طراحی نظام واره برای حقوق عمومی در درون نظام کلان حقوقی و فقهی جمهوری اسلامی ایران، منوط به بازخوانی مجدد ارکان، عناصر، مفاهیم، مبانی و منابع حقوق عمومی و تولید عناصر منطبق با هنجارهای بنیادین حاکم بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می باشد تا دانشی مستقل، منسجم و کارآمد و البته همسو با سایر زیرساخت های حقوقی، طراحی و در راستای پاسخگویی به نیازهای کشور عمل نماید. 

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، ج2، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چ4، 1334ق.
3. ابن سینا، اشارات و تنبیهات (طبیعیات، الهیات، عرفان و تصوف)، ج1، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران: سروش، چ2، 1386.
4. ابن ابی جمهور احسائی، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، تحقیق مجتبی عراقی، قم: سیدالشهداء، ج1، 1362.
5. امام خمینی، سیدروح الله، کتاب البیع، ج2، قم: اسماعیلیان، چ4، 1368.
6. امامی، محمد و استوارسنگری، کوروش، حقوق اداری، ج1، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چ13، 1389.
7. بورکهارت، یاکوب، تاریخ فرهنگ رنسانس در ایتالیا، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو، 1376.
8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مقدمه عمومی علم حقوق، تهران: گنج دانش، چ9، 1383.
9. جوادی آملی، عبدالله، فلسفه دین، قم: اسراء، چ2، 1377.
10. --------------، ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت، قم: اسراء، چ9، 1388.
11. --------------، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء، جلد 27، 1390.
12. حائری یزدی، مهدی، حکمت و حکومت، لندن: شادی، 1994م.
13. دومیشل، آندره و پی یر، لالومی یر، گفتارهایی در حقوق عمومی، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: نشر دادگستر، 1375.
14. -----------------------، حقوق عمومی، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران، نشر دادگستر، 1376.
15. سبحانی، جعفر، تقریرات درس خارج فقه(قواعد فقهیه)، قم: 1393، به نقل از: www.eshiu.ir/feqh/arshive.
16. شریفی، احمدهوشنگ، به اهتمام ناصرحسین خالصی، پلی کپی حقوق اساسی تطبیقی، تهران: دانشکده حقوق، 1377.
17. صدر، سیدمحمدباقر، دروس فی علم الاصول(الحلقة الثالثة)، قم: مرکز اهل البیت: الفقه و المعارف الاسلامیة، 1434ق.
18. طباطبایی، سیدمحمدحسین، روابط اجتماعی در اسلام، ترجمة محمدجواد حجتی کرمانی، به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب، چ2، 1389.
19. عالم، عبدالرحمن، تاریخ فلسفه سیاسی غرب، تهران: وزارت امور خارجه، چ4، 1381.
20. عمید زنجانی، عباسعلی، دانشنامه فقه سیاسی، ج1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1389.
21. فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ 14، 1380.
22. قاضی، ابوالفضل، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
23. -----------، گفتارهایی در حقوق عمومی، تهران: نشر دادگستر، 1375.
24. قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1382.
25. کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ترجمة جلال الدین مجتبوی، ج1، تهران: انتشارات علمی، چ8، 1393.
26. کاتوزیان، ناصر، مبانی حقوق عمومی، تهران: دادگستر، 1377(الف).
27. ----------، فلسفه حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1377(ب).
28. ----------، مقدمه علم حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ30، 1380.
29. گرجی، علی اکبر، مبانی حقوق عمومی، تهران: انتشارات جنگل جاودانه، چ2، 1389.
30. مصباح یزدی، محمدتقی، حقوق و سیاست در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چ2، 1388.
31. ویژه، محمدرضا، مبانی نظری و ساختار دولت حقوقی، تهران: انتشارات جنگل جاودانه، 1390.
32. -----------، کلیات حقوق اساسی، تهران: سمت، 1393.
33. هاشمی، سیدمحمد، حقوق بشر و آزادی های اساسی، تهران: میزان، 1384.
34. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود، درسنامه اصول فقه، ج1، قم: بنیاد فقه و معارف اهل بیت:، 1391.