دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

نظارت بر نهادهای زیر نظر رهبری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق

3 کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه امام صادق

چکیده

«نهادهای زیر نظر رهبری» از جمله نهادهایی هستند که به لحاظ وضعیت حقوقی واجد ابهاماتی هستند؛ چراکه تعریف مشخصی از نهادهای زیر نظر رهبری صورت نگرفته و در قوانین جاری صرفاً به عنوان استثنا از مفاد برخی قوانین ذکر شده‌اند. بنظر می‌رسد مقصود قانونگذار از آنها نهادهای جزء اجرایی باشد که غالباً دارای ماهیت عمومی غیر دولتی می‌باشند. مسأله اصلی نوشتار پیش رو موضوع نظارت بر این نهادهاست. ضرورت پرداختن به این موضوع نیز از آنجایی نشأت می‌گیرد که برداشت غالب در مورد آنها نهادهایی نظارت‎گریز می‌باشد و به عقیده برخی، نظارت بر این نهادها با اختیارات ولی فقیه در تنافی است. بنابراین، با هدف پاسخگویی به این سؤال که آیا نهادهای زیر نظر رهبری نظارت‎پذیرند یا خیر، با روشی توصیفی ـ تحلیلی وضعیت حقوقی این نهادها را تشریح خواهیم کرد. مهمترین یافته‌های تحقیق عبارت است از اینکه، دستگاه‎های مختلف نظارتی، صلاحیت نظارت کافی و وافی را بر نهادهای زیر نظر رهبری دارند و این موضوع تداخلی با اختیارات رهبری نخواهد داشت. ضمن اینکه هیچ نهادی بصورت کلی از نظارت استثنا نشده، لکن در برخی مصادیق، اذن رهبری لازم شمرده شده است.
 

کلیدواژه‌ها


1. آذری قمی، احمد، پرسش و پاسخ‌های مذهبی، سیاسی، اجتماعی، قم: نشر دارالعلم، 1372.
2. اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، ج2و3، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، 1381.
3. امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، ج8، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1378.
4. جوادی آملی، عبدالله، پیرامون وحی و رهبری، تهران: انتشارات الزهراء، چ2، 1369.
5. --------------، ولایت فقیه «رهبری در اسلام»، تهران: نشر فرهنگی رجاء، چ2، 1368.
6. جوان آراسته، حسین، گزینش رهبر و نظارت بر او در نظام جمهوری اسلامی ایران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388.
7. خامنه‎ای، سیدعلی، بیانات رهبر انقلاب، حضرت آیة‎الله خامنه‏ای، مورخ (۹/۱۲/1379) و (17/12/75).
8. رستمی، ولی و قطبی، میلاد، «تحلیلی بر مفهوم نهادهای زیر نظر رهبری در نظام تقنینی ایران»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، ش9، 1393.
9. سلیمی، علی، «ستاد اجرایی فرمان امام(ره)»، 28/7/1392، قابل دسترسی در آدرس:
.)http://vakilnet.com/p=(80
10. صالحی نجف آبادی، نعمت الله، ولایت فقیه حکومت صالحان، تهران: انتشارات فردا، چ2، 1382.
11. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری، تهران: انتشارات سمت، 1387.
12. عمید زنجانی، عباسعلی، روزنامه رسالت، 20/3/71.
13. محی الدینی، پریسا، مدیریت و تفویض اختیار، 18/1/1388، قابل دسترسی در آدرس:
.)http://www.bpdanesh.ir/detailnews.aspid= (8960
14. مرکز تحقیقات شورای نگهبان، مجموعه نظریات شورای نگهبان (تفسیری و مشورتی)، تهران: انتشارات شورای نگهبان، 1381.
15. مصباح یزدی، محمد تقی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ج1، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى;، 1391.
16. ------------------، «مشروعیت قانون اساسی به ولایت فقیه است»، 21/2/1392، قابل دسترسی در آدرس: (http://b2n.ir/entekhab).
17. منتظری، حسینعلی، دراسات فى ولایة الفقیه، ج1، قم: دار الفکر، 1373.
18. منصور نژاد، محمد، «تفکیک قوا، ولایت مطلقه فقیه و استقلال قوا»، مجله حکومت اسلامی، ش11، 1378.
19. موسی زاده، رضا، حقوق اداری 1و2، تهران: نشر میزان، 1389.
20. مؤمن قمی، محمد، کلمات سدیدة فى مسائل جدیدة، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1373.
21. نائینی، محمدحسین، تنبیة الأمة و تنزیه الملة، با توضیحات سیدمحمود طالقانی، تهران: شرکت‌های انتشار، چ9، 1378.
22. هاشمی رفسنجانی، اکبر، «گفتگو راجع به مجلس خبرگان در جمهورى اسلامى»، مجله حکومت اسلامی، سال یازدهم، ش40، 1385.
23. http: //farsi.khamenei.Ir.
24. http://www.shora-gc.ir.
25. http://www. khabaronline.ir.
26. www.audit.org.ir.
27. www.mofidrahbar.org.