دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

امکان سنجی نظام امامت ـ امت در فضای مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

فضای مجازی، به عنوان فضایی واقعی، امتداد اجتماع انسانی در بستر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات است. سرمایه‌گذاری هدف‎مند در جهت بهره‌گیری بیشینه‌ای از فرصت‌های برآمده از این فضا در راستای احیای برخی از بنیادهای نظام سیاسی اسلام؛ مانند نظام امامت ـ امت شایستۀ توجه ویژه است. پرسش اصلی پژوهش این است که آیا این ساحت نو از زندگی بشر، ظرفیت نظام امامت ـ امت را دارد؟
این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و به‌کارگیری ابزار کتاب‎خانه و اینترنت در جمع‌آوری اطلاعات، پس از تبیین جایگاه نظام امامت ـ امت در اسلام و مقایسۀ آن با نظام دولت ـ کشورِ برآمده از معاهدۀ وستفالی و تحلیل مختصات فضای مجازی، تشکیل این نوع نظام را در فضای مجازی ممکن دانسته است. پژوهش، با ترسیم فضای جدید مطالعاتی، در صدد است مهم‎ترین الزامات نظام امامت ـ امت سایبری را با تأکید بر نقش محوری سازمان هم‎کاری اسلامی تبیین کند.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. امام خمینی، سیدروح الله، صحیفه نور، ج21، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1378.
3. آجرلو، اسماعیل، حقوق کشورهای اسلامی، تهران: پژوهش‌کده شورای نگهبان، 1396.
4. آشوری، داریوش، دانشنامه سیاسی، تهران: مروارید، 1373.
5. باهنر، ناصر، «برنامه‌های دینی تلویزیون و دریافت مخاطبان (یک مطالعه تطبییقی پیرامون برنامه‌های اسلامی تلویزیون ایران و کلیسای الکترونیک)»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق7، ش16، زمستان1381.
6. بهشتی و دیگران، شناخت اسلام، تهران: بنیاد نشر آثار شهید بهشتی، نسخهpdf، 1390.
7. جعفری تبریزی، محمدتقی، تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب، تهران: دفتر خدمات حقوقی جمهوری اسلامی ایران، 1370.
8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، تاریخ حقوق ایران، تهران: کانون معرفت، بی‌تا.
9. جمعی از نویسندگان، امت اسلامی(چالش‌ها، راهبردها) مجموعه مقالات بیست و دومین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، تهران: مجمع تقریب مذاهب اسلامی، 1390.
10. جمعی از نویسندگان، معارف کلامی شیعه(کلیات امامت)، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب، 1393.
11. جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت، قم: انتشارات اسراء، 1378.
12. جوان آراسته، حسین، «امّت و ملّت، نگاهی دوباره»، فصلنامه حکومت اسلامی، ش16، 1379.
13. حلی، جمال‌الدین حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج2، تهران: مکتبة الرضویة لإحیاء آثارالجعفریة، بی‌تا.
14. حمیدالله، محمد، سلوک بین المللی دولت اسلامی، ترجمه سیدمصطفی محقق داماد، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی،1386.
15. خلیلیان، سیدخلیل، حقوق بین الملل اسلامی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1366.
16. دوران، بهزاد، هویت اجتماعی و فضای سایبرنتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1386.
17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دار العلم الشامیة، 1422ق.
18. ستوده، محمد و هم‌کاران، موانع و فرصت‌های هم‌گرایی در جهان اسلام، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1392.
19. سرخسی، محمد بن احمد، شرح السیر الکبیر، قاهرة: الطبع صلاح الدین منجد، 1971م.
20. شریعتی، علی، امت و امامت، متن pdf، 1348.
21. شمس‌الدین، محمدمهدی، نظام حکومت و مدیریت در اسلام، ترجمه سیدمرتضی آیةالله‎زاده شیرازی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1375.
22. شهرستانی، عبدالکریم، نهایۀ الاقدام فی علم الکلام، قاهرة: مکتب الثقافة الدینیة، 1430ق.
23. شهید اول، محمدبن مکی، الدروس، قم: انتشارات مکتب مفید، بی‌تا.
24. شیخ طوسی، ابوجعفر، المبسوط، بیروت: دارالکتب الاسلامیة، 1396ق.
25. طباطبایی بروجردی، سیدحسین، نهایة التقریر، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1416ق.
26. طباطبایی، سیدعلیرضا، کرسی ترویجی امکان‌سنجی نظام امامت و امت، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، اظهار نظر نرگس حشمتی، مدیر فرهنگی مدرسه بین المللی منجی، 12/12/1399.
27. عاملی، سیدسعیدرضا، روی‌کرد دوفضایی به آسیب‌ها، جرائم، قوانین و سیاست‌های فضای مجازی، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۰.
28. عاملی، سیدسعیدرضا، مطالعات انتقادی استعمار مجازی آمریکا؛ تحلیل قدرت نرم امپراتوری‌های مجازی، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1389.
29. غمامی، سیدمحمدمهدی، «قدرت نرم نظم اساسی جمهوری اسلامی ایران در تحقق آرمان وحدت اسلامی»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال دوم، ش6، 1391.
30. فاضل مقداد(مقداد بن عبدالله)، اللوامع الاهیۀ فی المباحث الکلامیة، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1383.
31. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج8، قم: مؤسسه دار الهجرة، 1409ق.
32. فضلی، مهدی، مسؤولیت کیفری در فضای سایبری، تهران: انتشارات خرسندی، 1391.
33. قادری، حاتم، اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران، تهران: انتشارات سمت، 1383.
34. قاسمی، محمدعلی، «دیالکتیک امامت و امت در آراء امام خمینی;»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، ش3، 1389.
35. کعبی‌نسب، عباس، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهش‎کده شورای نگهبان، 1393.
36. لاری سامووار، لیزااستفانی، ریچارد پورتر، ارتباط بین فرهنگ‌ها، ترجمه غلامرضا کیانی و سیداکبر میرحسنی، تهران: نشر باز، 1379.
37. مشیرزاده، حمیرا، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات سمت، 1388.
38. مصباح یزدی، محمدتقی، «اختیارات ولی فقیه خارج از مرزها»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال اول، ش1، 1381.
39. منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایۀ الفقیه، ج1، قم: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیۀ، 1408ق.
40. نقیب‌زاده، احمد، تاریخ دیپلماسی و روابط بین ‌الملل از وستفالی تا امروز، تهران: نشر قومس، 1387.
41. وبستر، فرانک، نظریه‌های جامعه اطلاعات، ترجمه اسماعیل قدیمی، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1390.
42. سیف‌زاده، سیدحسین، ماهیت سیاست‌گذاری خارجی در دنیای وابستگی متقابل کشورها، تهران: نشر قومس، 1374.
43. یزدخواستی، بهجت، علی‌پور، صمد و کیخایی، الهام، «حوزه عمومی و گفت‌وگو در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی»، مجله مطالعات فرهنگ و ارتباطات، سال چهاردهم، ش21، 1392.
44. https://www.mersadcss.com : تسخیری، محمدعلی، خرداد 1393
45. http://www.defense.gov.
46. www.second life.com.
47. www.secondlife.com.
48. https://oic-oic.org.