دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

بنیادهای هستی‌شناختی حکومت دینی (بر اساس نظام حکمت صدرایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

2 دانشیار گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

مسأله اصلی تحقیق حاضر این است که بنیادهای هستی‌شناختی صدرایی چه نقش و تأثیری در تحلیل حکومت دینی، به عنوان یکی از مباحث مهم فلسفه سیاسی اسلامی دارند؟ برای پاسخ به این سؤال ابتدا با استفاده از روش توصیفی به چهار مسأله مهم از مبانی هستی‌شناختی صدرایی پرداخته‌ایم و سپس از روش توصیفی ـ تحلیلی، نقش آن مبانی در تبیین و تشریح حکومت دینی از نگاه صدرا را بررسی کرده‌ایم. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد اصولی چون ذومراتب­بودن هستی، غایت‌مندی نظام هستی، تضاد و تزاحم در عالم ماده و همچنین حرکت جوهری و تغییر تدریجی در عالم ماده، تأثیری مستقیم بر مباحث فلسفة سیاسی صدرایی از جمله مسأله حکومت دینی دارد. بر اساس این مبانی، می‌توان تصویری تشکیکی و ذومراتب از حکومت دینی ترسیم کرد که از حکومت انبیا تا حکومت عالمان و مجتهدان را شامل می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها


 

          1.     اشتراوس، لئو، فلسفه سیاسی چیست؟، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1373.

          2.     جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه)، ج1و9، قم: اسراء، 1382.

          3.     جهانبگلو، رامین، حاکمیت و آزادی(درسهایی در زمینۀ فلسفۀ سیاسی مدرن)، تهران: نشر نی، 1384.

          4.     جیکوبز، لزلی، درآمدی بر فلسفۀ سیاسی نوین(نگرش دموکراتیک به سیاست)، ترجمه مرتضی جبریایی، تهران: نشر نی، 1386.

                      5.         رضوانی، محسن، «مؤلفه‌های فهم فلسفة سیاسی اسلامی»، علوم سیاسی، سال هفدهم، ش67، پاییز1393.

          6.     سیدباقری، سیدکاظم، «هستی‌شناسی فلسفه سیاسی در حکمت متعالیه»، قبسات، سال چهاردهم، ش51، بهار1388.

          7.     شریفی، احمدحسین، مبانی علوم انسانی اسلامی، تهران: مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، 1393.

          8.     شیرازی، صدرالدین، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج1، 2و9، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.

          9.     -------------، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر، 1360.

       10.     -------------، المبدأ و المعاد، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.

       11.     -------------، المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة، تصحیح سیدمحمد خامنه‌ای، تهران: بنیاد حکمت صدرا، 1387.

       12.     -------------، کسر الاصنام الجاهلیة، مقدمه و تصحیح و تعلیق دکتر جهانگیری، تهران: بنیاد حکمت صدرا، 1381.

       13.     -------------، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی، 1363.

       14.     طباطبایی، سیدمحمدحسین، نهایة الحکمة، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، ج1، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1381.

       15.     عبودیت، عبدالرسول، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج1، تهران: سمت و مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1390.

       16.     لک‌زایی، شریف، فلسفه سیاسی صدرالمتألهین، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395.

       17.     مصباح یزدی، محمد‌تقی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ج1، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، چ8، 1391.

       18.     مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج5، 6، 7و13، تهران: صدرا، 1380.

       19.     واعظی، احمد، درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395.

       20.     یوسفی‌راد، مرتضی، امکان فلسفه سیاسی اسلام، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1386.