مسأله ورود و فعالیت در حکومت های جائر غیر شیعی از دیرباز محل بحث در میان فقهای امامیه بوده است. ادلّه روایی در این مسأله حاکی از این است که دسته ای با عبارات غلیظ هر گونه مشارکتی در دستگاه های حکومتی ظالمانه را منع کرده اند؛ به گونه ای که قاعده «حرمت ولایة من قبل الجائر» از آن ها اصطیاد شده است. از سوی دیگر، برخی از روایات به تشویق برخی اصحاب برای فعالیّت در چنین حکومت هایی پرداخته اند تا از این طریق بتوانند به رفع حاجات و گرفتاری های مؤمنین بپردازند. این مقاله با بررسی ادلّه «ولایة من قبل الجائر» همراه با تأکید بر آرای برخی فقهای امامیه و تحلیل عقلی لوازمِ آن به اثبات ضرورت یا دست کم جواز تشکیل حکومت مستقل شیعی می پردازد و به این نتیجه می رسد که مصالحی که در تشکیل حکومت شیعی وجود دارد، بسیار فراتر از رفع حاجت از برخی مؤمنین است. به نظر می رسد، وقتی که این ادلّه ازدست‌دادن مصلحت حداقلی (کمک به برخی مؤمنین) را حتی با ورود به دستگاه های حکومتی جور شایسته نمی دانند، فحوای همان ادلّه ازدست‌دادن مصلحت‌های بسیار بزرگ‌تر را در سایه تشکیل حکومت دینی طرد می کند.
1. قرآن کریم. 2. ابن ادریس، محمد بن احمد، موسوعة ابن ادریس الحلّی، ج4، قم: دلیل ما، 1387. 3. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم: دارالشریف الرضی، چ2، 1406ق. 4. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج4، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چ2، 1413ق. 5. ابن بابویه، محمد بن علی، المقنع، قم: مؤسسة امام مهدى(عجل الله تعالى فرجه الشریف)، 1415ق. 6. ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا7، ج2، تهران: نشر جهان، 1378ق. 7. امام خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1392. 8. راوندی کاشانی، فضل‌الله بن علی، النوادر، ترجمه صادقی اردستانی، ج1، تهران: بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، 1376. 9. شیخ انصاری، مرتضی بن محمد امین، المکاسب، ج1و2، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چ10، 1415ق. 10. طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: دارالکتاب العربیّ، 1400ق. 11. علامة حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة حلّی، قم: الشریف الرضیّ، 1402ق. 12. قطب راوندی، سعید بن هبةالله، فقه القرآن، ج2، قم: کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1405ق. 13. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج1و5، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چ4، 1407ق. 14. کشّی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ج2، قم: مؤسسة آل البیت:، 1363. 15. مطهری، مرتضی، ختم نبوت، تهران: انتشارات صدرا، چ21، 1390.
کهریزی, وحید, & رصافی, محمد. (1402). ضرورت تشکیل حکومت دینی بر اساس استثنائات جواز پذیرش «ولایة من قبل الجائر» از منظر فقه شیعه. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28(3), 5-20.
MLA
وحید کهریزی; محمد رصافی. "ضرورت تشکیل حکومت دینی بر اساس استثنائات جواز پذیرش «ولایة من قبل الجائر» از منظر فقه شیعه". فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28, 3, 1402, 5-20.
HARVARD
کهریزی, وحید, رصافی, محمد. (1402). 'ضرورت تشکیل حکومت دینی بر اساس استثنائات جواز پذیرش «ولایة من قبل الجائر» از منظر فقه شیعه', فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28(3), pp. 5-20.
VANCOUVER
کهریزی, وحید, رصافی, محمد. ضرورت تشکیل حکومت دینی بر اساس استثنائات جواز پذیرش «ولایة من قبل الجائر» از منظر فقه شیعه. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 1402; 28(3): 5-20.
مدیرمسئول
)