دانش آموخته حوزه علمیه و عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
مقاومت، آموزه ای الزامی در تنظیم و مدیریت نحوه مواجهه با غیر مسلمانانی است که خوی استکباری و استعماری شان مُستلزم ظلم و سلطه گری و دشمنی با اسلام و مسلمانان و دولت اسلامی است و علی رغم انعکاس مبانی آن در محافل علمی، هم چنان به عنوان یک راهبرد در عرصه مواجهات بینالمللی با دوَل غیر اسلامی مُستکبر و مُستعمر، مسألهای است که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. مقاومت به عنوان یک اندیشه و نظریه، اول بار در سال 1398، توسط مقام معظم رهبری در سالگرد رحلت امام خمینی1، در پی رواج اصطلاحِ «دکترین مقاومت خمینی» در اندیشکدههای غرب، مطرح و فیالجمله مؤلفههای آن بیان گردید. این تحقیق با هدف تبیین چیستی مقاومت به عنوان راهبرد در عرصه مواجهاتِ بینالمللی با دوَل مذکور و مؤلفههای آن در اندیشه معظمله و تحلیل مبانی عقلی آن از منظر فقه سیاسی انجام شده و نیل به این مَقصد در سایه تتبع در بیاناتِ معظمله و دستهبندی و جمعبندی آنها با رعایتِ امانت در انعکاس عین برخی واژگان کلیدی و تحلیل ادراکاتِ عقلی مؤلفههای یافتشده میسّر است (=روش) و نتیجه آن، ارائه بهترین توصیف از راهبرد مقاومت نزد معظمله و تحلیل عقلی آن به عنوان یگانه اصلی است که همواره باید مطمحِ نظر دولتمردان و سیاستمداران دولت اسلامی باشد تا الگوریتم و شیوههای مواجهه با دوَل مذکور در راستای محفوظماندن این راهبرد و نیل به آن، تنظیم و مدیریت گردد.
1. آقابخشی، علی و افشاری راد، مینو، فرهنگ علوم سیاسی، چابهار: بینا، 1389. 2. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، محقق: محمد هارون، ج4، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، 1404ق. 3. ابن منظور، محمد، لسان العرب، ج5، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1408ق. 4. الهی، همایون، امپریالیسم و عقبماندگی، تهران: نشر قومس، 1380. 5. امام خمینی، سیدروحاللّه، تحریرالوسیلة، ج1، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم، بیتا. 6. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، ج1، تهران: نشر سخن، چ2، 1382. 7. جوهری، اسماعیل، الصحاح تاج اللغة و الصحاح العربیة، ج5، بیروت: دارالعلم للملایین، 1410ق. 8. حرّ عاملی، محمد حسن، وسائل الشیعة، ج3، قم: مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث، 1409ق. 9. حسنبیگی، ابراهیم، مدیریت راهبردی، تهران: مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و دانشگاه عالی دفاع ملی، 1390. 10. حمیری، نشوان بن سعید، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، محققان: حسین بن عبد الله العمرى و مطهر بن على الاریانى و یوسف محمد عبدالله، ج8، بیروت: دارالفکر المعاصر، 1420ق. 11. حمیرى، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، نرم افزار جامع فقه اهل بیت:2، 1413ق. 12. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین7، 20/2/1396. 13. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از فرماندهان و کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران، 30/1/1394. 14. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی، 24/8/1398. 15. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با شرکتکنندگان در اجلاس جهانی اساتید دانشگاههای جهان اسلام و بیداری اسلامی، 21/9/1391. 16. خامنهای، سیدعلی، بیانات در سالگرد ارتحال امام خمینی;، 14/3/1398. 17. خامنهای، سیدعلی، بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی7، 1/1/1387. 18. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با دانشآموزان و دانشجویان، 10/8/1391 و 12/8/1395. 19. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم در سالروز میلاد حضرت علی7، 26/4/1387. 20. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با پرستاران، به مناسبت سالروز میلاد فرخنده حضرت زینب3، 3/5/1380. 21. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی، 25/1/1397. 22. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با روحانیون و مبلغان در آستانه ماه محرم، 26/2/1375. 23. خامنهای، سیدعلی، بیانات در مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای سه گانه ارتش جمهوری اسلامی ایران، 22/7/1383. 24. خامنهای، سیدعلی، بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، 21/7/1385. 25. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر، 18/6/1397. 26. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مردم قم، 19/10/1391. 27. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان، استادان و دانشجویان دانشگاه امام جعفر صادق7، 29/10/1384. 28. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با دانشآموزان و دانشجویان، 12/8/1389. 29. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مردم نجفآباد، 5/12/1394. 30. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با دستاندرکاران ساخت ناوشکن جماران، 30/11/1388. 31. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با پرستاران به مناسبت سالروز میلاد فرخنده حضرت زینب8، 11/10/1398. 32. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مردم قم، 18/10/1398. 33. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان وزارت امور خارجه و رؤسای نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، 25/5/1383. 34. خامنهای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان وزارت امور خارجه و سفرا و کارداران، 18/4/1370. 35. خامنهای، سیدعلی، پاسخ به نامه آقای اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، 15/1/1397. 36. خلیل بن احمد، کتاب العین، ج2و5، بیروت: دارالهجرة، 1409ق. 37. خویی، سیدابوالقاسم، أجود التقریرات، ج2، قم: انتشارات صاحب الزمان(عج)، 1377. 38. داورى دردانه، محمد و حسن شانهساززاده، مدیریت استراتژیک از تئورى تا عمل، تهران: انتشارات آتنا، 1380. 39. درگاهی، مهدی، «مبانی فقهی عزت، حکم و مصلحت در تعاملات بینالمللی دولت اسلامی»، فصلنامۀ حکومت اسلامی، ش96، 1399. 40. دهخدا، علیاکبر، لغتنامه دهخدا، ج6، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1352. 41. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات فی ألفاظ القرآن، بیروت: دارالعلم، 1412ق. 42. رجبی دوانی، محمدحسن، گزیده ادبیات مقاومت نزد علمای پنج قرن اخیر، تهران: پژوهشکده تاریخ معاصر، 1401. 43. روشندل، جلیل، تحول در مفهوم استراتژى، مجموعهمقالات اولین سمینار بررسى مفاهیم، به کوشش سیدعلى قادرى، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1370. 44. زبیدی، سیدمحمدمرتضى، تاج العروس من جواهر القاموس، ج7، بیروت: دارالفکر، 1414ق. 45. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج14، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق. 46. طریحی، سیداحمدحسین، مجمع البحرین، ج3، تهران: کتابفروشی مرتضوی، چ3، 1416ق. 47. طلوعى، محمود، فرهنگ جامع سیاسى، تهران: نشر سخن، 1372. 48. علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1413ق. 49. علیبابایی، علیرضا، فرهنگ علوم سیاسى، تهران: نشر پخش ویس، 1369. 50. عمید، حسن، فرهنگ عمید، ج1، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1384. 51. فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام، ج10، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیةالله العظمی مرعشی نجفی;، 1405ق. 52. قرشی، علیاکبر، قاموس قرآن، ج6، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1371. 53. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج3، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق. 54. ل. فیتونی، امپریالیسم و کشورهای توسعهنیافته، ترجمه هوشیار، تهران: پیشگام، 1357. 55. مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، 1392. 56. معین، محمد، فرهنگ فارسی، ج1، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1375. 57. ملکافضلی، محسن و دیگران، «مفهوم نظام و کاربرد آن در فقه و اصول»، مجله فقه و اصول، سال48، ش88، 1391. 58. منصوری، جواد، شناخت استکبار جهانی، مشهد مقدس: آستان قدس رضوی7، 1367. 59. http://farsi.khamenei.ir
درگاهی, مهدی. (1402). چیستی «راهبرد مقاومت» در اندیشه مقام معظم رهبری و تحلیل مبانی عقلی آن از منظر فقه سیاسی. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28(2), 27-46.
MLA
مهدی درگاهی. "چیستی «راهبرد مقاومت» در اندیشه مقام معظم رهبری و تحلیل مبانی عقلی آن از منظر فقه سیاسی". فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28, 2, 1402, 27-46.
HARVARD
درگاهی, مهدی. (1402). 'چیستی «راهبرد مقاومت» در اندیشه مقام معظم رهبری و تحلیل مبانی عقلی آن از منظر فقه سیاسی', فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 28(2), pp. 27-46.
VANCOUVER
درگاهی, مهدی. چیستی «راهبرد مقاومت» در اندیشه مقام معظم رهبری و تحلیل مبانی عقلی آن از منظر فقه سیاسی. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 1402; 28(2): 27-46.