دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

حکومت سعادت‌گرا در اندیشة سیاسی علامة طباطبایی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)

چکیده


دریافت: 16/8/94 تأیید: 19/3/95 عبدالمطلب عبدالله*
چکیده 
تفکر فیلسوفان در طراحی جامعه مطلوب است، به این امید که در عالم واقع تمام یا برخی از جنبه های آن تحقق یابد. نظرات فیلسوفانی چون «افلاطون»، «لاک» و حتی در دوران معاصر، تئوری عدالت «جان رالز» با این هدف و مقصود بوده است. در اندیشه سیاسی اسلام نیز با توجه به آموزه های قرآنی و سنت نبوی و ائمه معصومین: در بحث حکومت و حاکمیت و شرایط جامعه مطلوب، فیلسوفان اسلامی درصدد ارائه طرحی برای جامعه مطلوب می باشند. در این مقاله تلاش شده است جایگاه سعادت به عنوان هدف و غایت جامعه مطلوب اسلامی در اندیشه علامه «طباطبایی» ـ فیلسوف و مفسر اسلامی ـ مورد بررسی قرار گیرد. از دیدگاه علامه طباطبایی، جامعه ای به سعادت می‌رسد که حرکتش در مسیر فطرت انسانی و نظام آفرینش باشد. حکومت مطلوب، حکومتی است که براساس دین و فطرت، جامعه را به سعادت برساند. ازاین رو، جامعه ای به سعادت دنیوی و اخروی می‌رسد که دین منطبق با فطرت بر آن جامعه حکومت کند. اما هدف از تشکیل حکومت این است که هر فردى از افراد جامعه به کمال لایق خود برسد و در نیل به سعادت، کسى و چیزى مانع وی نگردد. 

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. ابن منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، ج3، قم: نشر ادب حوزه، 1405ق.
3. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه حسین خداپرست، ج2، قم: نوید اسلام، 1387.
4. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة محمدباقر موسوی همدانی، ج2، 4، 5، 13، 17، 24، 31و40، قم: دارالعلم، 1363.
5. ---------------، المیزان فی تفسیر القرآن، ج4و10، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1971م.
6. ---------------، «ولایت و زعامت»، در: مرجعیت و روحانیت، تهران: شرکت سهامی انتشار، بی‌تا(الف).
7. ---------------، شیعه در اسلام، تهران: ادباء، 1388(الف).
8. ---------------، روابط اجتماعی در اسلام به ضمیمه چند رساله دیگر، ترجمة محمدجواد حجتی کرمانی، ج1، قم: بوستان کتاب، 1387(الف).
9. ---------------، عقاید و دستورهای دینی، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا(ب).
10. ---------------، بررسی‌های اسلامی؛ قم: بوستان کتاب، چ2، 1388(ب).
11. ---------------، تفسیر المیزان، ترجمة محمدباقرموسوی همدانی، ج2، 4، 5، 6، 8، 9، 10، 15و16، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چ5، 1374.
12. ---------------، شیعه در اسلام، به کوشش هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب، چ2، 1387(ب).
13. ---------------، قرآن در اسلام، تهران: بنیاد علوم اسلامی، چ3، 1361.
14. ---------------، مباحث علمی در تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1384.
15. علیخانی، علی‌اکبر و همکاران، روش‌شناسی در مطالعات سیاسی اسلام، تهران: دانشگاه امام صادق7، 1386.
16. مطهری، مرتضی، مجموعه مقالات، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1362.
17. نیلی احمدآبادی، هاجر و کرباسی‌زاده، علی، «آزادی اجتماعی از دیدگاه علامه طباطبایی; و کانت»، فصلنامه حکمت و فلسفه، سال هشتم، ش3، پاییز 1391.