دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

رویکردی مقایسه ای به اندیشه سیاسی «محقق‌کرکی» و «آگوستین»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ایران قم موسسه آموزشی امام خمینی گروه علوم سیاسی

2 کارشناس آموزش و پژوهش گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

حقوق عمومی یکی از محورهای مهم مصاف چالش نظام دینی با تفکر سکولار است. این نوشتار با هدف تبیین اندیشة دینی در عرصه حقوق عمومی، به بررسی وجوه اشتراک و افتراق اندیشه «محقق‌کرکی» و «آگوستین» می-پردازد و بر این نکته تأکید می‌کند که مسیحیت و اسلام، دو دین ابراهیمی هستند و آگوستین در مسیحیت و محقق کرکی در مذهب تشیع، از چهره‌های برجسته آن به‌شمار می‌روند. این امر موجب پاره‌ای اشتراکات و طبعا تمایزها است که در پژوهش حاضر در هفت محور تنظیم شده است. این محورها عبارتند از: لزوم هدایت الهی برای امت، حکومت مطلوب، حاکم مطلوب، جایگاه فرهنگ و امر به معروف و نهی از منکر، حکومت و امور مالی، دفاع، جنگ و صلح و قانون.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. انجیل متی و یوحنا.
3. آگوستین، مارکوس اورلیوس، شهر خدا، ترجمه حسین توفیقی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1391.
4. اسدی حلی، حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، 1413ق.
5. ------------------------، تذکرة الفقهاء، ج9، قم: مؤسسة آل البیت، بی‌تا.
6. ------------------------، منتهی المطلب، ج15، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، 1412ق.
7. افندی، میرزاعبدالله، تعلیقه امل الامل، تحقیق سیداحمد حسینی، قم: کتابخانه آیة‌الله مرعشی، 1410ق.
8. امین، محسن، اعیان الشیعة، ج8 ، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1409ق.
9. بلک، آنتونی، تاریخ اندیشه سیاسی اسلام از عصر پیامبر تا امروز، ترجمه محمدحسین وقار، تهران: انتشارات اطلاعات، 1385.
10. بیک‌روملو، حسن، احسن التواریخ، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران: انتشارات بابک، 1357.
11. توفیقی، حسین، «دین و دولت»، هفت آسمان، ش14، تابستان1381.
12. جعفریان، رسول، دین و سیاست در دوره صفوی، قم: انتشارات انصاریان، 1370.
13. حسینی‌زاده، سیدمحمدعلی، اندیشه سیاسی محقق کرکی، قم: انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چ2، 1387.
14. دانش‌پژوه، مصطفی، مقدمه علم حقوق با رویکرد به حقوق ایران و اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ5، 1390.
15. دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج4، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1364.
16. ربانی‌گلپایگانی، علی، ریشه‎ها و نشانه‌های سکولاریسم، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1379.
17. سبحانی، جعفر، المحقق الکرکی رجل العلم و السیاسة، قم: مؤسسة الامام الصادق7، 1424ق.
18. طاهری، ابوالقاسم، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در غرب، تهران: انتشارات قومس، 1379.
19. قاسمی، محمدعلی و همکاران، فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه از قرن چهارم تا سیزدهم، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1384.
20. کرکی (محقق ثانی)، علی‌بن‌حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت: لإحیاء التراث، قم: 1408ق.
21. ----------------------، حاشیه ارشاد الأذهان، تحقیق محمد حسون، ج9، قم: منشورات الاحتجاج، 1423ق.
22. ----------------------، رساله خراجیه در خراجیات، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1413ق.
23. ----------------------، رسائل الکرکی، تحقیق محمد حسون، ج1، قم:‌ مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، 1409ق.
24. ----------------------، نفحات اللاهوت فی لعن الجبت و الطاغوت، به کوشش محمدهادی امینی، تهران: انتشارات نینوا، بی‌تا.
25. کعبی، عباس، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اصول قانون اساسی، ج1، تهران: پژوهشکده شورای نگهبان، 1394.
26. لاسکم، دیوید، تفکر در دوره قرون وسطی، ترجمة سعید حنایی‌کاشانی، تهران: انتشارات قصیده، 1380.
27. مدرسى طباطبایى، حسین، زمین در فقه اسلامى، ج2، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1362.
28. مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج3، ص99، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1362.
29. مهاجرنیا، محسن، اندیشه سیاسی متفکران اسلامی، ج2، قم: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390.
30. موسوی خوانساری اصفهانی، میرزامحمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج4و5، قم: مکتبه اسماعیلیان، 1390ق.
31. میرچا، الیاده، فرهنگ و دین، هیئت مترجمان، تهران: انتشارات طرح نو، 1374.
32. هرندی، محمدجعفر، «شخصیت و آراء فقهی محقق کرکی»، مقالات و بررسی‌ها، ش47و48، 1368.
33. یاسپرس، کارل، آگوستین، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، 1363.