دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

تحلیل و بررسی حکم تکلیفی حرمت خرید و فروش کالاهای خارجی در صورت داشتن مشابه داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی مؤسسه آموزش عالی پارسا ـ بابلسر

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

بدون شک از راه‎های ورود به عرصه اقتصاد مقاومتی، ترک نمودن خرید و فروش کالاهای خارجی و خرید و فروش لوازم و محصولات داخلی کشور است؛ چراکه بهبود وضعیت اقتصاد و اشتغال کشور و تحقق استقلال اقتصادی، در گرو خرید و فروش کالای ایرانی توسط مردم است. بر این اساس، تبیین حکم شرعی خرید و فروش کالاهای خارجی در صورت داشتن مشابه داخلی می‎تواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. با توجه به اینکه حکم تکلیفی این مسأله بصورت مستند چندان روشن نیست، نگارندگان بصورت تحلیلی ـ توصیفی به بررسی حکم فقهی و تکلیفی این مسأله می‎پردازند. پس از تحلیل و بررسی ادله حرمت خرید و فروش کالای خارجی در صورت داشتن نمونه داخلی، می‎توان گفت مقتضای قواعدی چون «اعانه بر اثم»، «حرمت اختلال نظام»، «نفی سبیل» و «لاضرر» و نیز مستنداتی مثل «ادله نهی از منکر»، «روایت محمد بن علی بن محبوب از امام حسن عسکری7»، «بنای عقلا و عقل»، حرمت خرید و فروش کالای خارجی در صورت داشتن نمونه داخلی است. همچنین با توجه با این مستندات بر دولت و مسؤولین و تولیدکنندگان نیز واجب است که بر خرید و فروش کالای داخلی، فرهنگ‎سازی و رغبت‎سازی نمایند.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایةالأصول، ج3، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1430ق.
3. ‏آملى، میرزا هاشم، مجمع الأفکار، ج4، قم: المطبعة العلمیة، 1395ق.
4. ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی، ج2، قم: دار سید الشهداء، 1405ق.
5. ابوالحسنی، علی، «تصویر یک اصلاح‌طلب/ سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی(صاحب عروه) پرچمدار عرصه جهاد و اجتهاد»، مجله زمانه، ش15، ۱۳۸۲.
6. انصاری، مرتضى بن محمد امین، فرائد الأصول، ج2، قم: جامعه مدرسین، 1416ق.
7. امام خمینی، سیدروح‌الله، استفتائات، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامی ، 1422ق.
8. امام خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، ج1و19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام;، 1385.
9. امام خمینی، سیدروح‌الله، المکاسب المحرمة، ج1، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، ١٣٧٣.
10. بجنوردى، سیّدحسن، القواعد الفقهیّة، ج1، قم: مؤسسۀ الهادى، 1419ق.
11. بجنوردى، سیّدحسن، منتهى الأصول، ج2، تهران: مؤسسة العروج، 1380.
12. بجنوردى، سید محمد بن حسن، قواعد فقهیه، ج2، تهران: مؤسسه عروج، 1401ق.
13. جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامى، بی‎جا: بی‎نا، بی‎تا.
14. حائرى یزدى، عبدالکریم، درر الفوائد، ج2، قم: چاپخانه مهر، بی‌تا.
15. حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج27، قم: مؤسسه آل البیت:، 1409ق.
16. حسینی شیرازى، سیدمحمد، الفقه، القواعد الفقهیة، بیروت: مؤسسه امام رضا7، 1413ق.
17. حکیم، محمدتقی، الاصول العامة للفقه المقارن، قم: المجمع العالمی لاهل البیت:، 1418ق.
18. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال، قم: منشورات المطبعة الحیدریة، 1381ق.
19. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار کارگزاران نظام، 27/5/89.
20. خویی، سیدابوالقاسم، صراط النجاة(المحشّی للخوئی)، ج1، قم: مکتب نشر المنتخب، 1416ق.
21. خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج17، بی‎جا: بی‎نا، بی‎تا.
22. روحانى، سیدمحمد، منتقى الأصول، ج6، قم: دفتر معظم له‏، 1413ق.
23. سبحانی، جعفر، الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، ج3، قم: مؤسسة امام صادق7، 1423ق.
24. سیستانى، سیدعلى، قاعده لاضرر و لاضرار، قم: مکتبة آیةاللّه سیستانى، 1414ق.
25. سیفی مازندرانی، علی‌اکبر، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1425ق.
26. سیوری، مقداد بن عبد اللّه، التنقیح الرائع، ج1، قم: کتابخانه آیةالله مرعشى، 1404ق.
27. شهید اول، محمد بن مکی، غایة المراد، ج1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1414ق.
28. صدر، سید محمد باقر، بحوث فی علم الأصول، ج4، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
29. صدر، سید محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج1، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1418ق.
30. صدر، سید محمد باقر، المعالم الجدیدة للأصول، تهران: کتاب فروشی النجاح، 1395ق.
31. صدوق، محمّد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، ج3و4، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
32. صیمرى، مفلح بن حسن، غایة المرام، ج1، بیروت: دار الهادی، 1420ق.
33. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
34. طوسى، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج6، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
35. طوسى، محمد بن حسن، المبسوط، ج1، تهران: المکتبة المرتضویة، 1387ق.
36. طیب، سیدعبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج4، تهران: اسلام، 1378.
37. عراقى، آقاضیاءالدین على کزازى، شرح تبصرة المتعلمین(کتاب القضاء)، ج6، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1414ق.
38. عراقى، آقاضیاءالدین على کزازى، نهایة الافکار، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
39. علیدوست، ابوالقاسم، فقه و مصلحت، قم: فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1388.
40. فاضل لنکرانى، محمد، القواعد الفقهیة، قم: چاپخانه مهر، 1416ق.
41. فخرالمحققین، محمد بن حسن، إیضاح الفوائد، قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1387ق.
42. فیاض، محمد اسحاق، محاضرات فی اصول الفقه، ج3، بی‌جا: انتشارات امام موسی صدر، بی‎تا.
43. کاشف الغطاء، حسن بن جعفر، أنوار الفقاهة ـ کتاب النکاح، نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء، 1422ق.
44. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج1، 5و6، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
45. مجلسى، محمد تقى، روضة المتقین، ج7، قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور، 1406ق.
46. مجمع فقه اهل البیت، قواعد اصول الفقه علی مذهب الامامیة، قم: المجمع العالمی لاهل البیت:، 1423ق.
47. محقق داماد، سید مصطفى، قواعد فقه، ج4، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى، 1406ق.
48. مراغى، سید میر عبد الفتاح، العناوین الفقهیة، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
49. مظفر، محمدرضا، أصول الفقه، ج3، قم: انتشارات اسلامى، 1430ق.
50. مکارم شیرازى، ناصر، القواعد الفقهیة، ج1، قم: مدرسة الامام امیرالمؤمنین7، 1411ق.
51. منتظری، حسینعلى، حکومت دینى و حقوق انسان، قم: ارغوان دانش، 1429ق.
52. منتظری، حسینعلى، دراسات فی المکاسب المحرمة، ج2، قم: نشر تفکر، 1415ق.
53. منتظری، حسینعلى، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة، ج2، قم: نشر تفکر، 1409ق.
54. مؤمن، محمد، مبانی تحریر الوسیلة ـ القضاء و الشهادات، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1422ق.
55. میرزاى قمى، ابوالقاسم‌بن‌محمدحسن، القوانین، ج2، قم: احیاء الکتب الاسلامی، 1430ق.
56. نائینى، محمدحسین، أجودالتقریرات، ج2، قم: مطبعة العرفان، 1352.
57. نائینى، محمدحسین، تنبیه الامة و تنزیه الملة، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1424ق.
58. نائینى، محمدحسین، فوائد الأصول، ج3، بی‎جا: بی‎نا، بی‎تا.
59. نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشی، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1407ق.
60. نجفی، موسی، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، بی‌جا: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ، ۱۳۷۸.
61. نظرپور، مهدى‏، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: مرکز تحقیقات اسلامى نمایندگى ولى فقیه در سپاه‏، 1380.