دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

بررسی تطبیقی مبنای شهروندی در فلسفه سیاسی (کلاسیک، مدرن و اسلامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه سیاسی اسلامی

2 ایران قم موسسه آموزشی امام خمینی گروه علوم سیاسی

چکیده

حقوق و تعهدات متقابل دولت و مردم در فلسفه سیاسی کلاسیک بر اساس قوانین طبیعت سازمان‌دهی می‌گردد. فلسفه سیاسی مدرن بر اساس مبانی فلسفی مدرنیته به وجود چنین قوانینی باور ندارد و قرارداد اجتماعی را بنیان و اساس شهروندی می‌داند. زمینه‌گرایی موجود در این دیدگاه، رابطه شهروندی و ملی‌گرایی را فراهم می‌نماید. فلسفه سیاسی اسلامی به طبیعت‌گرایی اعتقادی ندارد و قرارداد اجتماعی را در سازمان‌دهی حقوق و تعهدات متقابل دولت و مردم ناکافی می‌داند. مبنای شهروندی در فلسفه سیاسی اسلامی ریشه در فضیلت‌گرایی دارد که در پی دست‎یابی به حقیقت و التزام به آن می‌باشد. مدینه فاضله شهری است که در آن فضیلت‌خواهی از طریق حقیقت‌گرایی و التزام به حقیقت، تمهیدات مدنی برای سعادت شهروندان فراهم می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


1. ارسطاطالیس، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه ابوالقاسم پور حسینی، تهران: دانشگاه تهران، 1368.
2. ارسطو، اصول حکومت آتن، ترجمه و تحشیه از باستانی پاریزی، تهران: امیرکبیر، چ3، 1370.
3. ----، سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران: علمی و فرهنگی، چ7، 1390.
4. استیس، والترترنس، تاریخ انتقادی فلسفه یونان، ترجمه یوسف شاقول، قم: دانشگاه مفید، 1385.
5. اشتراوس، لئو، روش‌شناسی فلسفه سیاسی میانه، مجموعه مقالات جامعه‌شناسی فلسفه سیاسی، ترجمه و تألیف محسن رضوانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1388.
6. ---------، فلسفه سیاسی چیست؟، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: علمی و فرهنگی، چ2، 1381.
7. باربیه، موریس، دین و سیاست در اندیشه مدرن، ترجمه امیررضایی، تهران: قصیده‌سرا، 1384.
8. براتعلی‌پور، مهدی، شهروندی و سیاست نو فضیلت گرا، تهران: مؤسسه مطالعات ملی، 1383.
9. بری، کریستوفر ، ماهیت بشر، ترجمه محمد توانا، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1387.
10. بلامی، ریچارد، شهروندی، ترجمه عبدالرضا سالار بهرامی، تهران: بصیرت، 1394.
11. پلامناتز، جان، انسان و جامعه (نظریه سیاسی و اجتماعی از ماکیاولی تا مارکس)، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: روزنه، ۱۳۷۸.
12. جونز، پیتر، حقوق، ترجمه رضا حسینی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1386.
13. دیویدرأس، ویلیام، ارسطو، ترجمه مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز، 1377.
14. ژیلسون، آتین، نقد تفکر فلسفی غرب، ترجمه احمد احمدی، تهران: حکمت، چ4، 1373.
15. علوی‌مقدم، محمد، اشرف‌زاده، رضا، برگزیده اخلاق ناصری، تهران: توس، 1365.
16. فارابی، ابونصر، آراء اهل المدینة الفاضلة، بیروت: دارالمشرق، چ7، 1996م.
17. ----------، اندیشه‌های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه جعفر سجادی، تهران: طهوری، 1364.
18. ----------، السیاسه المدنیة، تحقیق فوزی متری نجار، تهران: نشر الزهراء3، 1366.
19. فالکس، کیث، شهروندی، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: کویر، 1381.
20. فریدن، مایکل، مبانی حقوق بشر، ترجمه فریدون مجلسی، تهران: وزارت امور خارجه، 1382.
21. کاستلز، استفان، دیویدسون، آلیستر، مهاجرت و شهروندی، ترجمه فرامرز تقی‌لو، تهران پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1382.
22. کلوسکو، جورج، تاریخ فلسفه سیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، ج1، تهران: نی، 1389.
23. گای، ماری، شهروند در تاریخ اندیشه غرب، ترجمه عباس باقری، تهران: فرزان، 1388.
24. لاریجانی، محمدجواد، تدین، حکومت و توسعه، تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه معاصر، 1379.
25. مصباح، محمدتقی، آموزش فلسفه، قم: سازمان تبلیغات اسلامی، چ2، 1379.
26. ------------، حقوق و سیاست در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1377.
27. ------------، نظریه حقوقی اسلام، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1380.
28. ------------، نظریه سیاسی اسلام، ج1، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1378.
29. مطهری، مرتضی، جهان‌بینی توحیدی، مجموعه آثار استاد مطهری، ج2، تهران: صدرا، 1368.
30. نصر، حسین، دین و نظم طبیعت، ترجمه انشاء‌الله رحیمی، تهران: نشر ‌نی، 1389.
31. Collins, Susan D., Aristotle and the Rediscovery of Citizenship, New York: Cambridge University Press, 2006.
32. Derek, Benjamin Heater, A Brief History of Citizenship, New York: New York University Press, 2004.
33. Hayek, Friderich, Law, Legislation and Liberty, London: Routladge, 1998.
34. Hoy, Terry, Toward a Naturalistic Political Theory: Aristotle, Hume, Dewey, London: Praeger, 2000.
35. Miller, Fred, Nature, Justice and Rights in Aristotle's Politics, New York: Oxford, 1995.
36. Mulgan, Richard, Aristotle's Political Theory, London: Oxford, 1997.
37. Weithman, Paul J., Religion and The Obligations of Citizenship, UK: Cambridge, 2002.