دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

تحلیل ولایت های متعارض در پرتو قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

«ولایت» در قرآن کریم بسیار متنوع و پرمصداق است؛ آنچنان که در همه موارد زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی، سطوح سیاسی، اقتصادی و قضایی، جوامع دینی و غیر دینی، نظام‌های الهی و طاغوتی رژیم‎های دیکتاتوری و دموکراتیک حضور خود را نشان می‌دهد و به ملاحظات گوناگون قابل تقسیم می‌باشد. لکن آنچه که در اینجا مورد توجه واقع شده، تقسیم مقایسه‎ای مصادیق مختلف ولایت است، به منظور روشن‎شدن نسبت آنها و وظیفه‎ای که ما نسبت به هر یک داریم.
ولایت از این زاویه، بر سه بخش «ولایت‌های متعارض»، «ولایت‌های متقابل» و «ولایت‌های متوافق یا همسو» قابل تقسیم است، لکن در این نوشته به توضیح اقسام ولایت‌های متعارض اقدام شده تا ضمن بیان خصوصیات هر یک از آنها و توضیح آثاری که در زندگی ما دارند، بتوانیم در تأمین مصالح زندگی از آثار مثبت آنها برخوردار و از آثار منفی‎شان بر کنار باشیم.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم.
2. نهج البلاغه.
3. ابن حیون، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج1، قم: مؤسسه آل البیت:، چ2، 1385ق.
4. بابایی، احمد علی، برگزیده تفسیر نمونه، ج1، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1382.
5. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، محقق و مصحح: جلال الدین محدث، ج1، قم: دارالکتب الاسلامیه، چ2، 1371ق.
6. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، التوحید (للصدوق)، محقق و مصحح: هاشم حسینی، قم: نشر جامعه مدرسین، 1398ق.
7. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرّجات، ج1، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چ2، 1404ق.
8. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج2و6، قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، بی‎تا.
9. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج3و8، تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1373.
10. طبری، محمد بن جریر، المسترشد فی امامة علی بن ابیطالب7، ترجمه احمد محمودی، قم: کوشانپور، 1415ق.
11. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، محقق و مصحح: احمد حسینی اشکوری، ج4، تهران: مرتضوی، 1375.
12. طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج10، تهران: انتشارات اسلام، 1378.
13. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، محقق و مصحح: حسین اعلمی، ج1و4، تهران: مکتبة الصدر، چ2، 1415ق.
14. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، طیب موسوی جزایری، قم: دارالکتاب، چ3، 1404ق.
15. کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج7، تهران: کتابفروشی اسلامیه، 1336.
16. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی (ط الاسلامیه)، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، ج1و2، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چ4، 1407ق.
17. ----------------، الکافی (ط دارالحدیث) دارالحدیث، ج2و3، قم: نشر دارالحدیث، 1429ق.
18. مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، بیروت: مطبعة الرضا، 1431ق/2010م.
19. مکارم شیرازی، ناصر، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، ج8، قم: مؤسسه امام علی بن ابیطالب7، 1421ق.