دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

شاخصه‎های نظام‎مندی حکومت رسول گرامی اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

چکیده

از آنجا که انسان فطرتاً طالب سعادت است و یکی از عوامل مهم وصول به سعادت، اقتدا به الگوهاست، خداوند پیامبران را به عنوان الگو و مدیر جامعه فرستاد که سرآمد آنان رسول گرامی اسلام9 است. وی تحت اشراف فرشته قدرتمند و امین حرکت کرد و با رفتار برخاسته از عصمت توانست در مدتی کوتاه جهان پیرامون خود را دگرگون سازد و در تمام عرصه‎های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر ایدئولوژیها و نظام‎های شرق و غرب آن روز غلبه نماید.
این مقاله سعی دارد شاخصه‎های حکومت نظام‎مند پیامبر9 را با روش توصیف مفاهیم و تحلیل موضوع بیان نماید. این تحقیق حرکتی در راستای استخراج خط مشی پیامبر گرامی اسلام است؛ با این دستاورد که راز پیروزی وی بر فرهنگ جاهلی، نظام‎مندی حکومت ایشان بوده است. آن بزرگوار در دوره 13 ساله حضور در مکه، متوجه مسائل فرهنگی و فردسازی بودند، اما پس از حضور 10 ساله در مدینه و تشکیل نظام ولایی‎محور، فعالیت‎های سیاسی ـ اجتماعی ایشان جامعه‎سازی بوده و نگاهی کل‎نگر به همۀ ابعاد جامعه داشته است.
شاخصه‎های نظام‎مندی یا سیستمی، طبق نظر کارشناسان و آگاهان علم مدیریت عبارت است از تعادل‎گرایی، تحول‎گرایی، نوآوری، نظم و نظام‎گرایی و کارآیی که با دقت در سیره رسول گرامی اسلام9 موارد فوق قابل مشاهده است و این تحقیق نمونه‎هایی از شاخصه‎ها را که نقش الگویی برای ما دارد، بیان کرده است.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن کریم. 
2. نهج البلاغه.
3. ابن هشام، محمد، سیرة النبویة، ج3و4، تهران: انتشارات بی‎تا، 1412ق.
4. احمدی میانجی، علی، مکاتیب الرسول، ج1، قم: یس، 1363.
5. امام خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج10و20، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،.
6. -----------------، تحریر الوسیلة، ج2، قم: انتشارات جامعه مدرسین، 1375.
7. پژوهشکده تحقیقات اسلامی، نظام سیاسی اسلام، قم: آموزش عقیدتی سیاسی در سپاه، چ4، 1387.
8. جاسبی، عبدالله، اصول و مبانی مدیریت، تهران: انتشارت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، چ6، 1373.
9. جمعی از نویسندگان، «نوسازی و تحول»، مجله حوزه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389.
10. جندی، انور، اسلام و جهان معاصر، ترجمه حمیدرضا آژیر، مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی، 1371.
11. رضائیان، علی، اصول مدیریت، تهران: انتشارات سمت، چ6، 1369.
12. ---------، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، تهران: انتشارات سمت، 1380.
13. زارعی متین، حسن، مبانی سازمان و مدیریت و رویکرد اقتضایی، تهران: دانشگاه تهران، 1380.
14. صدر، سید محمد باقر، اقتصادنا، تحقیق عبد الحکیم ضیاء، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1417ق.
15. طباطبایی، سید محمد حسین و دیگران، بحث دربارۀ مرجعیت و روحانیت، قم: دارالتبلیغ، 1355.
16. --------------------، بررسی‎های اسلامی، قم: بوستان کتاب، 1387.
17. طبرسی، فضل بن حسن، مکارم الاخلاق، قم: انتشارات شریف رضی، 1412ق.
18. طوسی، محمد بن حسن، امالی، قم: انتشارات دارالثقافة، 1414ق.
19. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج3، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1381.
20. ----------------، روضه کافی، ج8، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1381.
21. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج16و56، بیروت: مؤسسة الوفاء، 1404ق.
22. مصطفوی، سید محمد کاظم، القواعد، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1417ق.
23. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج1، تهران: انتشارات صدرا، 1368.
24. -----------، انسان بر آستان دین، خلاصه آثار، تهران: دانشگاه امام صادق7، چ4، 1382.
25. معین، محمد، فرهنگ معین، ج1، تهران: نشر شهرزاد، 1389.
26. مغنیه، محمدجواد، الاسلام بنظرة عصریة، بیروت: دارالثقافة، 1424ق.
27. موثقی، سید احمد، جنبش‎های اسلامی معاصر، تهران: انتشارات سمت، 1374.
28. نوری، یحیی، اسلام و جاهلیت، تهران: مجمع مطالعات و تحقیقات اسلامی، 1364.
29. واسطی، عبد الحمید، نگرش سیستمی به دین، مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علم و معارف اسلام، 1388.
30. واقدی، ابن سعد کاتب، المغازی، ج2، قم: اسماعیلیان، بی‎تا.