دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

تحلیل مضمون منظومة فکری امام خامنه‌ای«مدظله‌العالی» پیرامون مفهوم تحول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین

چکیده

منظومة فکری، مجموعة نظم‌یافتة افکار، عقاید، جهان‌بینی و نگرشی است که نسبت به موضوعی خاص وجود دارد. تحول اساساً به معنای تغییر و دگرگونی به سمت بهترشدن، رشد و پیشرفت و عدم اکتفا به وضع موجود یکی از اندیشه‌های سیاسی حکمرانان قوی است که به دنبال شتاب و سرعت داشتن در حرکت و جهش در تغییرات سریع هستند. لزوم انجام چنین تحقیقی نیاز کشور و جامعه در عصر کنونی و تأکید ایشان در سخنرانی نوروزی سال 1402 بر روی این موضوع بود. در این پژوهش به بررسی اندیشة سیاسی و منظومة فکری امام خامنه‌ای«مدظله‌العالی» پیرامون موضوع «تحول» پرداخته شده است. برای این منظور و کشف مضامین و مقولات، با غور در متن بیانات در خصوص مفهوم «تحول»، به روش تحلیل مضمون با استفاده از دو روی کرد ترکیبی براون و کلارک و نیز آتراید استیرلینگ با کُدگذاری از مضامین کلیدی، آشکار، پنهان و تکراری بیانات، در نرم‌افزار تحلیلی MAXQDA18 با فراخوانی متن بیانات و مطالعة چندین بارة متن، اقدام به کُدگذاری مضامین شد. تعداد 752 کُد در قالب 207 مضمون پایه و 24 مضمون سازمان‌دهنده استخراج شد.    

کلیدواژه‌ها


1.    قرآن کریم.
2.    ابن‌ منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج11، بیروت: دارالصادر، 1414ق.
3.    افرام‌بستانی، فؤاد، فرهنگ ابجدی، تهران: نشر اسلامی، 1375.
4.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی7، 1/1/1402.
5.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت سیزدهم، 6/6/1400.
6.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی، 21/2/1400.
7.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در ارتباط تصویری مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح، 21/7/1399.
8.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در ارتباط تصویری با همایش سراسری قوة قضائیه، 7/4/1399.
9.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی و یکمین سالگرد رحلت امام خمینی1، 14/3/1399.
10.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها، 20/3/1397.
11.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در مراسم بیست و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی1، 14/3/1395.
12.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری، 12/6/1394.
13.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار ائمة جمعة سراسر کشور، 14/10/1394.
14.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار دانشجویان کرمانشاه، 24/7/1390.
15.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، 17/6/1390.
16.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت، 6/6/1390.
17.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان، 19/5/1390.
18.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار حرم مطهر رضوی در آغاز سال، 1/1/1390.
19.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار طلّاب، فضلا و اساتید حوزة علمیة قم، 29/7/1389.
20.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت، 8/6/1389.
21.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوائی ارتش، 19/11/1387.
22.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، 25/2/1386.
23.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار دانشگاهیان سمنان، 18/8/1385.
24.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان و طلّاب به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه، 29/9/1368.
25.    دهخدا، علی‌اکبر،  لغت‌نامة فارسی دهخدا، ج14، تهران: دانشگاه تهران، 1373.
26.    راغب ‌اصفهانی، حسین‌ بن محمد، المفردات فی غریب‌القرآن، بیروت: دارالعلم، ‌الدارالشامیة، 1412ق. 
27.    شیخ‌زاده، محمد و نیکخواه‌فرخانی، زهرا، «واکاوی مضامین راهبردی در سیاست‌های کلی نظام: کاربرد چارچوب مضمون در سیاست‌پژوهی»، فصلنامة راهبرد، دورة بیست و نهم، ش97، زمستان1399. 
28.    طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، ج5، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی، 1375.
29.    عابدی‌ جعفری، حسن؛ سلیمی محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد، «تحلیل مضمون و شبکة مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، فصلنامة اندیشة مدیریت راهبردی، سال پنجم، ش2، پاییز و زمستان، 1390. 
30.    لبخندق، محسن، «تبیین فرایند تکوین و تحول فرهنگ، با تأکید بر حکمت صدرایی»، پایان‌نامة دکتری، قم: دانشگاه باقرالعلوم7، 1394.
31.    مجلسی، محمدباقر، زادالمعاد، ج1، بیروت: مؤسسة علمی مطبوعات، 1423ق.
32.    معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، یک جلدی، تهران: انتشارات فرهنگ‌نما، 1387. 
33.    ملکی ‌راد، محمود، «مبانی هستی‌شناختی انتظار در منظومة فکری آیة‌الله خامنه‌ای«مدظله‌العالی»»، دو فصلنامة علمی ـ تخصصی جامعة مهدوی، سال اول، ش1، بهار و تابستان، 1399. 
34. Boyatzis, R.E., Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development, Sage, 1998.
35.     Braun, V. and Clark, V., Using Thematic Analysis in Psychology, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, 2006. 
36.    King, N. and Horrocks, C., Interviews in Qualitative Research, London: Sage, 2010.