دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

کارکردها و پیامدهای جهاد تبیین در بین ‎المللی شدن الگوی مقاومت از دیدگاه آیة‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

با گسترش عرصه‌های استبداد و استعمار در نظام بین‌الملل، جهانی شدن الگوی مقاومت، یکی از ضرورت‌های عصر ما به شمار می‌رود. هدف اصلی این مقاله، توصیف و تبیین تأثیرات ناشی از جهاد تبیین در گسترش هنجارهای مقاومت در عرصۀ بین‌المللی است تا از این رهگذر، کارکردها و پیامدهای جهانی این مسأله به ویژه در گستره جهان اسلام تحلیل شود. پژوهش حاضر این سؤال را مورد بررسی قرار می‌دهد که جهاد تبیین چه نقشی در فرامرزی ‎شدن الگوی مقاومت و گسترش آن در عرصه بین‌الملل خواهد داشت و کارکردها و پیامدهای جهانی آن از منظر آیة‎الله خامنه ای چیست؟ در پاسخ، فرضیه نوشتار حاضر این است که به دلیل عقلانی و فطری بودن هنجارهای مقاومت اسلامی، جهاد تبیین می‎تواند نقشی تعیین کننده در تثبیت و گسترش این هنجارها به عنوان یک الگوی جهانی داشته باشد؛ این امر، تحولات مثبت بین‌المللی در مسیر تضعیف ظلم و استبداد را در سطح بین‎الملل در پی خواهد داشت. این فرضیه در تحقیق حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.    

کلیدواژه‌ها


1.    قرآن کریم.
2.    ابن‌ اثیر، مجدالدین مبارک بن محمد، النهایة‌ فی‌ غریب‌ الحدیث‌ و الأثر، تحقیق: احمد بن محمد الخراط، قطر: وزارت الاوقاف و الشئون الاسلامیة، بی‎تا.
3.    ابن ‎سعد، ابوعبدالله محمد بن سعد، الطبقات الکبری، به کوشش محمد عبدالقادر، ج2، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1410ق.
4.    ابن ‎عاشور، محمدالطاهر، التحریر و التنویر، ج3و11، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
5.    ابن ‎عربی، محمد بن علی، الفتوحات المکیة، ج2، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
6.    ابن‎ منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج12، بیروت: دار صادر، چ3، 1414ق.
7.    بخاری، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج5، بیروت: دار طوق النجاة، 1422ق.
8.    ثقفی تهرانی، محمد، تفسیر روان جاوید، ج5، تهران: انتشارات برهان، چ3، 1398ق.
9.    جرجیس، فواز، آمریکا و اسلام سیاسی؛ رویارویی فرهنگ‌ها یا تضاد منافع، ترجمه سیدمحمد کمال‌سروریان، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1384.
10.    حسینی شاه‎عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنی عشری، ج2و13، تهران: انتشارات میقات، 1363.
11.    حلبی، علی ‎بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، ج1، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1427ق.
12.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش، 10/11/1400.
13.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید قربان، 10/5/1399.
14.    خامنه‏‎ای، سیدعلی، بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان، 12/8/1394.
15.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات به مناسبت میلاد حضرت محمد9 و ولادت حضرت امام جعفر صادق7، 13/8/1399.
16.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در مراسم ششمین سالگرد رحلت امام خمینی;، 14/3/1374.
17.    خامنه‎ای، سیدعلی، بیانات در مراسم بیست‌ و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی;، 14/3/1395.
18.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در مراسم سی‌امین سالگرد رحلت امام خمینی;، 14/3/1398.
19.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در هشتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد، 14/6/1365.
20.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار عمومی مردم چالوس و نوشهر، 15/7/1388.
21.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت، 2/6/1391.
22.    خامنه‎ای، سیدعلی، بیانات در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى، 21/12/1393.
23.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات ‌در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، 21/3/1387.
24.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، 22/11/1397.
25.    خامنه‎ای، سیدعلی، بیانات در دیدار سران و معتمدان عشایر کردستان، 24/2/1388.
26.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مردم قم، 27/7/1389.
27.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار مردم آذربایجان‌ شرقی، 28/11/1391.
28.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار قاریان و حافظان برتر شرکت‌کننده‌ در مسابقات بین‌المللى قرآن کریم، 29/2/1395.
29.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت:، 3/11/1400.
30.    خامنه‌ای، سیدعلی،  بیانات در دیدار جمعی از ایثارگران و خانواده‌های شهدا، 3/3/1384.
31.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از شاعران و ذاکرین اهل بیت:، 3/3/1390.
32.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار نمایندگان و کارکنان مجلس شورای اسلامی، 3/3/1397.
33.    خامنه‎ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از بسیجیان، 3/9/1378.
34.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار با مسؤولان نظام، 30/3/1371.
35.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در ‌دیدار توماس کلستیل رئیس‎جمهور اتریش و هیأت همراه با رهبر انقلاب، 30/6/1378.
36.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید نیمه ‌شعبان، 30/7/1381.
37.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در جمع زائران حرم رضوی7، 6/1/1379.
38.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم با رهبر انقلاب، 6/10/1375.
39.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش، 19/11/1400.
40.    دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، ج14، تهران: دانشگاه تهران، 1341.
41.    دویش، احمد بن عبدالرزاق، فتاوی الجنة الدائمة، ج2، ریاض: رئاسة ادارة البحوث العلمیة و الافتاء، بی‌تا.
42.    زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق: جمعی از محققان، ج34، تهران: دارالهدایة، بی‌تا.
43.    سیف جمالی، مهدی، «آینده اسلام در آمریکا»، فصلنامه قبسات، ش13، 1387.
44.    صادقی تهرانی، محمد، الفرقان، ج6، تهران: فرهنگ اسلامی، 1365.
45.    طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، ج9، 11و12، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1383.
46.    طبرسی، فضل‎ بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج2و4، تهران: ناصرخسرو، 1372.
47.    طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج6، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی، 1375.
48.    طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، ج4، تهران: انتشارات اسلام‌، چ2، 1378.‌
49.    فراست‌خواه، مقصود، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر «نظریه‌ برپایه» (گراندد تئوری، GTM)، تهران: آگاه، 1395.
50.    فضل‎الله، محمدحسین، من وحی القرآن، ج6، بیروت: دارالملاک، 1419ق.
51.    فولر، گراهام، قبله عالم؛ ژئوپلتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، 1372.
52.    قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج1و9، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن، چ11، 1383.
53.    کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج2، تهران: اسلامیه، 1365.
54.    متقی، ابراهیم و پوستین‌چی، زهره، «زبان سیاسی مقاومت اسلامی در سیاست بین‌الملل»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، ش1، 1390.
55.    متقی، ابراهیم، رویارویی غرب معاصر با جهان اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
56.    مصباح یزدی، محمدتقی، زلال نگاه؛ مباحثی در بصیرت سیاسی ـ اجتماعی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1393.
57.    مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، سیری در سیره ائمه اطهار:، ج18، تهران: صدرا، 1378.
58.    مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج1، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چ9، 1386.
59.    مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج6، 7و8، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1374.
60.    منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة، ج2، قم: نشر تفکر، 1409ق.
61.    نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «مسؤولیت کیفری بین‌المللی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ش15، 1373.
62. Archibugi Daniel and David Held, “Cosmopolitan Democracy: Paths and way” in: Daniel Archibugi, Guido Montani, European democracy and cosmopolitan democracy, Roma: Altiro Spinelli Publication, 2011.
63.    Babbie, Earl, The Practice of Social Research. (11th edition) Belmont, CA: Thompson Wadsworth, 2007.
64.    Dahl, Robert, Can International Organization be Democratic? A Skeptical View, in: Ian Shapiro and Casiano Hacker-Cord on Democracys Edges, London: Cambridge University Press, 1999.
65.    Farzaneh, Mateo Mohammad. “Shi,i Ideology, Iranian Secular, Nationalism and the Iran-Iraq War (1980- 1988)”, Studies in Ethnicity and Nationalism, 2007, Vol. 7, No. 1.
66.    Held David, and Anthony Mcgrew, Global Transformations: Politics, Economics and Culture, Stanford University Press, 2002.
67.    Mcgrew, Anthony, Transnational Democracy: Theories and Prospects, Cambridge: Polity Press, 2002.
68.    Patomaki  Heikki and Teivainen, Teivo, A Possible World: Democratic Transformation of Global Institution, London: Zed Book Publication, 2004.
69.    Waltz, Kenneth. Theory of International Politics, New York: Random House, 1979.