این مقاله در مقام پاسخ گویی به این پرسش است که آیا انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر صرفاً ناظر به رفتاری است که علنی بوده و بدون تجسس مشخص باشد یا در برخی موارد نمی توان امر و نهی را مقید به رفتار علنی و آشکار کرد. مقاله با اشاره به حوزه-های مختلف حریم خصوصی هم چون اعتقادی، جسمانی، اماکن، ارتباطات و اطلاعات، مواد 3 و 5 قانون حمایت از آمران به معروف را در سنجه شرع و قانون اساسی قرار داده است. ضمن تأکید بر این که عدم مشروعیت تجسس و ورود به حریم خصوصی شامل آن دسته از اقداماتی نیز خواهد بود که با هدف امر به معروف یا نهی از منکر صورت میگیرند، یافتههای مقاله نشان میدهد که با توجه به اطلاق آیات و روایات امر به معروف و نهی از منکر، وجوب فریضتین محدود به ترک واجبات یا ارتکاب محرمات به صورت علنی نبوده و در کلمات فقها نیز تفصیلی میان ترک یا ارتکاب مخفی و آشکار وجود ندارد. ازاینرو، به نظر میرسد قانونگذار در ماده 3 قانون حمایت از آمران به معروف، میان حرمت تجسس و عمومیت امر به معروف خلط کرده است.
1. قرآن کریم. 2. نهج البلاغه. 3. ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1410ق. 4. ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا، معجم مقائیس اللغة، ج2، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1404ق. 5. اعلامیه جهانی حقوق بشر. 6. امام خمینى، سیدروح اللَّه، صحیفه امام، ج17، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1383. 7. امام خمینی، سیدروح اللَّه، تحریر الوسیلة، ج2، قم: دار العلم، بیتا. 8. انصاری، باقر، حقوق حریم خصوصی، تهران: سمت، 1386. 9. جوان آراسته، حسین، اصل هشتم قانون اساسی (بایستههای فقهی و حقوقی امر به معروف و نهی از منکر)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392. 10. جوان آراسته، حسین، گزینش رهبر و نظارت بر او در نظام جمهوری اسلامی ایران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388. 11. جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح ـ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج3، بیروت: دار العلم للملایین، 1410ق. 12. حداد عادل، غلامعلی، دانشنامه جهان اسلام، ج13، تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی، 1375. 13. راوندى، قطب الدین سعید بن عبداللَّه بن حسین، فقه القرآن فی شرح آیات الأحکام، ج2، قم: انتشارات کتابخانه آیةالله مرعشى، 1405ق. 14. سروش محلاتی، محمد، احکام حریم خصوصی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1394. 15. شهید ثانى، زین الدین بن على، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج3، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ق. 16. شیخ صدوق، محمّد بن على بن بابویه، معانی الأخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1403ق. 17. شیخ مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید، 1413ق. 18. طریحى، فخر الدین، مجمع البحرین، ج4، تهران: مرتضوى، 1416ق. 19. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. 20. قانون تجارت الکترونیک ایران، مصوب 17/10/82. 21. قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر. 22. قانون مدنی ایران. 23. قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مصوب 19/9/82. 24. کلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، ج2، قم: دار الحدیث، 1429ق. 25. کلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، ج5، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407ق. 26. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، ج۱، تهران: میزان، 1383. 27. متقی هندی، علاءالدین علیبنحسام، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، تحقیق: بکری حیانی، ج3، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1401ق. 28. محقق حلّى، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق. 29. مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج2، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360. 30. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج20، تهران: صدرا، 1390. 31. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج26، تهران: صدرا، 1387. 32. میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی. 33. نراقى، احمد بن محمدمهدى، معراج السعادة، قم: مؤسسه انتشارات هجرت، 1378. 34. نراقى، مهدى، جامع السعادات، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیتا. 35. ورعی، سیدجواد، مبانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1394.
جوان آراسته, حسین. (1400). تأملی در حریم خصوصی و محدودساختن امر به معروف و نهی از منکر در رفتارهای علنی از منظر فقه و قانون. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 26(4), 173-194.
MLA
حسین جوان آراسته. "تأملی در حریم خصوصی و محدودساختن امر به معروف و نهی از منکر در رفتارهای علنی از منظر فقه و قانون". فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 26, 4, 1400, 173-194.
HARVARD
جوان آراسته, حسین. (1400). 'تأملی در حریم خصوصی و محدودساختن امر به معروف و نهی از منکر در رفتارهای علنی از منظر فقه و قانون', فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 26(4), pp. 173-194.
VANCOUVER
جوان آراسته, حسین. تأملی در حریم خصوصی و محدودساختن امر به معروف و نهی از منکر در رفتارهای علنی از منظر فقه و قانون. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی, 1400; 26(4): 173-194.