دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

مبانی و اصول کلامی کارگزاران ولایت مداردر حکومت اسلامی و کاربست آن ها در ولایت مداری کارگزاران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)

چکیده

عدم التزام کارگزاران حکومت اسلامی به تبعیت از ولی امر، افزون بر نادیده انگاشتن قانون اساسی، بی شک ناکارآمدی حکومت در رسیدن به اهداف متعالی را در پی خواهد داشت. بر این اساس، تقویت باور ولایت‎مداری کارگزاران در تمام ارکان حکومت، مسأله ای است که ضرورت پژوهش در این حوزه را دو چندان می کند. با این وصف، هدف این تحقیق ارائه راه‎کارهای تقویت ولایت‎مداری کارگزاران حکومت اسلامی است. از جمله راه‎کارهای تقویت ولایت‎مداری کارگزاران در حکومت، تبیین مبانی و اصول کلامی کارگزار ولایت‎مدار است. در این مقاله، روش تحقیق کتاب خانه ای است که در آن با تحلیل عقلی، مبانی‌ و اصول کلامی کارگزار ولایت‎مدار معرفی می شوند. یافته‌های این پژوهش نشان می دهد که با برشمردن این مبانی و اصول و نیز با ارائه راه‎کارهای تقویت ولایت‎مداری، ریشه های دینی ولایت‎مداری در کارگزاران تقویت شده، التزام به ولایت‎مداربودن انگیزه اعتقادی و وجوب دینی پیدا می کند.    

کلیدواژه‌ها


1.    قرآن کریم.
2.    نهج البلاغه.
3.    آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج3، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1415ق.
4.    ابن ‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن ‌بن ‌محمد، تفسیر القرآن العظیم، ج4، ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز، 1419ق.
5.    ابن ‌اثیر، علی‌بن‌محمد،  اسد الغابۀ، ج5، بیروت: دارالفکر، 1409ق.
6.    ابن‌ بابویه، ‌محمدبن‌علی، الأمالی، تهران: کتابچی، 1376ق.
7.    ابن‌ بابویه، ‌محمدبن‌علی، التوحید، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1398ق.
8.    ابن‌ بابویه، ‌محمدبن‌علی، من‌لایحضره‌الفقیه، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
9.    اربلی، علی‌بن‌عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج1، تبریز: بنی‌هاشمی، 1381ق.
10.    اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، بیروت: دارالمعرفۀ بی‌تا.
11.    امام خمینی، سید روح الله، الاجتهاد والتـقلید، قم: اسماعیلیان، 1385.
12.    امام خمینی، سید روح الله، شؤون و اختیارات ولی فقیه، ترجمه مبحث ولایت فقیه از کتاب البیع، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، اداره کل انتشارات و تبلیغات، 1365.
13.    امام خمینی، سید روح الله، کتاب البیع، ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى;، 1421ق.
14.    امام خمینی، سید روح الله، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1423ق.
15.    باقری، خسرو،  نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مدرسه، 1379.
16.    برزگر، ابراهیم و امانلو، حسین، «شاخص‌های مطلوب سبک زندگی کارگزاران نظام مردم-سالار دینی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال چهارم، ش16، 1395.
17.    برقی، احمدبن‌محمد، المحاسن، ج1، قم: دار الکتب الإسلامیة، 1371.
18.    پور طهماسبی، سیاوش و تاجور، آذر، «وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ و وﻇﺎﻳﻒ ﻛﺎرﮔﺰاران در ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ»، ﭘﮋوﻫﺶ نامه ﻋﻠﻮی، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل اول، ش‌2، پاییز و زﻣﺴﺘﺎن، 1389.
19.    ثعلبی نیشابوری، احمد بن ‌ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن‏، ج4، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
20.    جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد،. تاج اللغۀ و صحاح العربیۀ، ج6، بیروت: دار العلم للملایین، 1407ق.
21.    حازمی، عبد الرحمن بن سعید، التوجیه الإسلامی لأصول التربیة، مکه مکرمه: جامعة أم القری، 1424ق.
22.    ﺣﺴﻴﻨﻲ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ، سید ﻣﺮﺗﻀﻲ، کارﮔﺰاران ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ در اﺳﻼم، ﻗﻢ: فرهنگ ﻗﺮآن، 1384. 
23.    حسینی‌زاده، سیدعلی، سیرۀ تربیتی پیامبر9 و اهل بیت:، نگرشی بر آموزش، با تأکید بر آموزش دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
24.    خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار جمعی از نخبگان و برگزیدگان علمی، 13/7/1390، قابل دسترسی در: 17466 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=.
25.    دعایی، حبیب الله و مرتضوی، سعید، مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن، مشهد مقدس: بیان هدایت نور، 1381.
26.    سـیبویه، عمروبن عـثمان، الکتاب، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، ج2، قاهره: مکتبۀ الخانجی، ١٤٠٨ق.
27.    سیوطی، عبدالرحمن‌بن ‌ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج2، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیة‌الله العظمى مرعشى نجفى;، 1404ق.
28.    شیخ الاسلامی، سید محسن، «حکومت اسلامى و رهبرى آن از نظر امام خمینى;»، مجله حکومت اسلامی، ش12، 1378.
29.    شیخ مفید، محمدبن‌محمد، الاختصاص، ج1، قم: کنگره شیخ مفید، 1413ق.
30.    طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج6، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1390.
31.    طبرسی، احمدبن‌علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ج1، مشهد مقدس: مرتضی، 1403ق.
32.    طبری، محمد بن ‌جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن‏، ج6، بیروت: دار المعرفۀ، 1412ق.
33.    طوسى، محمد بن الحسن‏، الامالی، قم: دار الثقافة، 1414ق. 
34.    عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران: راه رشد، 1389.
35.    فقیهی پور، جواد، «طراحی الگوی رابطه مبتنی بر نیاز بین کارکنان و سازمان با روی‌کردی کیفی»، فصلنامه منابع انسانی ناجا، سال یازدهم، ش46، 1395.
36.    فیومی، احمد بن محمد بن علی، مصباح المنیر، قم: دار الهجرة، 1414ق.
37.    قزوینى، ملاخلیل‌ بن‌ غازى، ‏الشافی فی شرح الکافی، ج1و2، قم: دار الحدیث، 1429ق.
38.    قمی، شیخ عباس، سفینۀ‌البحار، ج1، قم: اسوه، 1414ق.
39.    کعبی، عباس، مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق7، 1394.
40.    کفعمی، ابراهیم‌بن‌علی، المصباح، قم: دارالرضی، 1405ق.
41.    کلینی، محمد‌بن‌یعقوب، الکافی، ج1و2، تهران: دارالکتب الاسلامیۀ، 1407ق.
42.    مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار الجامعۀ لدررالاخبار الائمۀ الاطهار، ج23، 29، 43، 65و78، بیروت: مؤسسۀ الوفاء، 1404ق.
43.    معین، محمد، فرهنگ فارسی، ج1و2، تهران: ادنا، 1384.
44.    مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین، بیروت: دارالکتاب الاسلامی، 1399ق.
45.    مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج24، تهران: دارالکتب الاسلامیۀ، 1374.
46.    منصور، جهانگیر، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر دوران، 1377.
47.    نوایی، علی‌اکبر، «تصویری از کارگزاری در نظام اسلامی و بایدهای اخلاقی آن»، نشریه اندیشه حوزه (پژوهش‌های اجتماعی اسلامی)، ش44-43، 1382.
48.    نوروزی فرانی، محمدجواد، «شاخص‎های ولایت‎مداری در نظام اسلامی»، مجله معرفت سیاسی، سال چهارم، ش2، پاییز و زمستان 1391.
49.    هوشیار، محمدباقر، اصول آموزش و پرورش، تهران: دانشگاه تهران، 1327.