دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

امکان سنجی استخدام انگاره بهتان برای حفظ نظام از منظر حضرت امام خمینی (ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد سطح عالی حوزه علمیه، استادیار گروه فقه مضاف دانشگاه باقر العلوم (ع) و عضو پیوسته گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)

2 طلبه سطح عالی حوزه علمیه، کارشناس ارشد فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

مرزهای اخلاقی فقه سیاسی و این انگاره که می توان برای حفظ نظام سیاسی به مخالفان سیاسی بهتان زد و این‎که اساساً تا چه حد ادعای مذکور دارای وجاهت در فقه سیاسی امام به عنوان معمار قانون اساسی است، مبنای اصلی و سؤال تحقیق حاضر بوده است. برای بررسی دقیق و اجتهادی تحقیق کوشیده است در یک نظم فقهی، ادعای مذکور بررسی شود که اولاً در فقه سیاسی شیعه و به طور خاص در فقه سیاسی امام  چقدر این گزینه جایگاه دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در فقه سیاسی امام مرزهای اخلاقی محفوظ و اساساً این ادعا کاملاً غیر فقهی  و نوعی تحمیل به فقه سیاسی امام و مدرسه فقهی ایشان تلقی می‎شود. نتایج تحقیق علاوه بر تبیین دقیق از احکام سیاسی فقه و مرزهای اخلاقی آن می‎تواند در طراحی الگوی حقوق سیاسی مردم در حکومت اسلامی همواره مد نظر قرار گیرد.    

کلیدواژه‌ها


1.    ابن منظور، جمال الدین، لسان العرب، ج2، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر، 1414ق. 
2.    احمدنژاد، امیر و کلباسی، زهرا، «ریشه یابی، تحلیل و نقد فتوای جواز بهتان به اهل بدعت»، فصلنامه حقوق اسلامی، ش49، 1395.
3.    امام خمینی، سیدروح الله، تحریرالوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1379.
4.    امام خمینی، سیدروح الله، صحیفه امام، ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1385.
5.    امام خمینی، سیدروح الله، کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1415ق.
6.    امام خمینی، سیدروح الله، ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1378.
7.    پیروزفر، سهیلا و بهادری، محمدرضا، «بررسی سندی و متنی روایت «مباهته»، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات فهم حدیث، سال دوم، ش2، 1395.
8.    تبریزی، جواد بن علی، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، ج1، قم: اسماعیلیان، 1416ق.
9.    جمعی از نویسندگان، درسنامه فلسفه حقوق، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1388.
10.    حقیقت، سیدصادق، «ارتباط فلسفه سیاسی و فقه سیاسی»، فصلنامه حکومت اسلامی، ش3، 1391.
11.    حلی، حسن‌ بن ‌یوسف ‌بن مطهر، الخاصة (رجال حلی)، قم: انتشارات رضی، 1402ق.
12.    خویی، سیدابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، بیروت: مدینه العلم، چ3، 1403ق.
13.    خویی، سیدابوالقاسم، مصباح‌الفقاهة(المکاسب)، ج1، بی‌جا: بی‌نا، 1421ق.
14.    سروش ‌محلاتی، محمد، «تهمت در خدمت دیانت»، مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی دندانپزشکان، دوره 24، ش1، 1391.
15.    شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، قم: نشر حرم، 1361.
16.    شهید ثانی، زین‌الدین بن ‌علی، الروضة البهیة فی شرح‌اللمعة-الدمشقیة، قم: داوری، 1410ق.
17.    شیخ انصاری، مرتضی‌ بن‌ محمد ‌امین، کتاب‌المکاسب، ج2، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری، 1415ق.
18.    صانعی، یوسف، مجمع المسائل(استفتائات)، ج2، قم: میثم تمار، 1387.
19.    فراهیدی، خلیل بن ‌احمد، کتاب العین، ج4، قم: نشر هجرت، 1410ق.
20.    فیرحی، داود، فقه و سیاست ‌در ایران معاصر، نسخه الکترونیکی، 1394.
21.    فیض کاشانی، محمدمحسن، الوافی، ج1، اصفهان: کتابخانه امام‌ امیرالمؤمنین7، 1406ق.
22.    کلینى، محمد بن‌ یعقوب، الکافی، ترجمه علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، ج1، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
23.    کلینى، محمد بن‌ یعقوب، الکافی، قم: دارالحدیث، 1429ق.
24.    کاظمی، محمد امین بن‌ محمد علی، هدایة‌المدثین الی طریق‌ المحمدین، قم: منشورات مکتبة آیةالله المرعشی النجفی;، 1405ق. 
25.    کدیور، محسن: .www.kadivar.com.
26.    کدیور، محسن، انقلاب و نظام در بوته نقد اخلاقی، نسخه الکترونیکی، 1394.
27.    کدیور، محسن، شریعت و سیاست، 1387.
28.    کدیور، محسن، انقلاب و نظام در بوته نقد اخلاقی، آذر1394. 
29.    کدیور، محسن، جمهوری اسلامی برون مباهته هرگز، 6خرداد1395.
30.    کدیور، محسن، نخستین مجری فتوی تهمت: مورخ رسمی تاریخ انقلاب، 21اسفند1397.
31.    کدیور، محسن، تهمت در حکومت اسلامی چاپ نجف، 21بهمن1397.
32.    کشی، ابوعمر، رجال‌الکشی، مشهد: نشر دانشگاه مشهد، 1490ق.
33.    گلپایگانی، سیدمحمدرضا، الدار المنضود فی‌احکام الحدود، ترجمه علی کریمی ‌جهرمی، ج2، قم: دارالقرآن الکریم، 1412ق.
34.    مازندرانی، مولی محمد صالح، شرح‌ اصول ‌الکافی، تحقیق و تعلیق: میرزا ابوالحسن شعرانی، تصحیح علی عاشور، ج10، بیروت: داراحیاء التراث ‌العربی، 1421ق.
35.    محمدی‌ ری‌شهری، محمد، میزان‌الحکمه، ج1، قم: دارالحدیث، 1419ق.
36.    محمدیان، علی و علمی سولا، محمدرضا.فخلعی، محمدتقی، «جوازبهتان بربدعت‌گذار از منظر فقهی واخلاقی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌نامه اخلاق، ش32، 1395.
37.    محمدیان، علی؛ علمی سولا، محمدرضا و فخلعی، محمدتقی، «تأملی در مدلول روایت موسوم به مباهته»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی «علوم و قرآن و حدیث» ش4، 1394.
38.    مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
39.    ملک‌افضلی اردکانی، محسن، «آثار قاعده حفظ ‌نظام»، فصلنامه حکومت‌اسلامی، ش4، 1389.
40.    موحدی ‌محب، عبدالله، «جستاری فقه‌الحدیثی در حدیث بدعت و بهتان»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی حدیث-پژوهی، ش14، 1394.
41.    موسوی، سیدعلی اکبر، سایت اینترنتی مباحثات: mobahesat.ir، 10دی1397.
42.    مؤمن قمی، محمد، مبانی تحریرالوسیلة (کتاب الحدود)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1389ش.
43.    نجاشی، ابوالحسن، رجال النجاشی، قم: انتشارات اسلامی، 1407ق.
44.    نجاشی، ابوالعباس احمد بن علی، رجال نجاشی، تحقیق سیدموسی ‌شبیری، بی‎جا: مؤسسه النشر اسلامی، 1416ق.
45.    نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ترجمه عباس قوچانی، ج41، تهران: دارالکتاب اسلامیة، 1404ق.
46.    نراقی، مولی احمد بن  محمدمهدی، مستندالشیعة فی‌احکام‌الشرعیة، ج14، قم: مؤسسه آل‎البیت:، 1415ق.
47.    نوبهار، رحیم، «از حفظ حکومت تا حفظ نظام»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، ش63، 1398.
48.    ورام  بن  ابی  فارس، مسعود بن ‌عیسی، مجموعه ورام(تنبیه ‌الخواطر)، ج2، قم: مکتبة فقهیة، 1410ق.