اسلام برای حفظ فرهنگ دینی و هویت جامعه اسلامی، دو راهبرد ایجابی و سلبی (تولّى و تبرّى) را طراحی کرده است. هدف راهبرد نخست، هم بستگى اجتماعی و مقاوم سازی فرهنگ اسلامی از درون و هدف راهبردِ دوم حفظ موجودیت و استقلال آن در برابر عوامل تهدیدکننده بیرونی است. راهبرد سلبی، با راهکارهای مثبت و منفی مختلفی عملیاتی می شود و اغلب راهکارهای منفی آن مبتنی بر مقاومت منفی است. هدف پژوهش تبیین راهکارهای مقاومت منفی و دخالتدادن آن در سیاست گذاری های جامعه اسلامی است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد. راهکارهای مقاومت منفی از گونه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی تشکیل می شود. از جمله مهم ترین نمونه های آن عبارتند از: تحریم رسانه ها و فراوردههای فرهنگیِ ضد دینی و غیر اخلاقی، تحریم تشابه فرهنگی و الگوپذیری از بیگانگان و نفی نمادهای فرهنگی آنها، مهاجرت فرهنگی، پایداری تا پای جان، حکم به نجاستِ بتپرستان، تحریم ازدواج با مشرکان، عدم تکریم اجتماعی، ایجاد محدودیتهای اجتماعی و تحریم سلطه اجتماعی بیگانگان، تحریم وابستگی به بیگانگان و جاسوسی برای آنها، تحریم روابط تجاری و نظامیِ تقویت کننده دشمن.