دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی " />

مقومات و منهیات مدل مردم‌سالاری دینی «مبتنی‌ بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مالک اشتر

2 دانشگاه مالک اشتر

چکیده

مردم‌سالاری، موجب شخصیت بخشی به مردم می‌شود. در مواجهه با دیدگاه جدایی دین از سیاست در غرب، مقام معظم رهبری، مفهوم مردم‌سالاری دینی را از سال ۱۳۷۷ مطرح کردند. در این راستا، این مقاله قصد دارد تا مقومات و منهیات مدل مردم‌سالاری دینی را از اندیشه سیاسی معظم له و بر اساس نظریه داده بنیاد استخراج کند. بدین سان، بیانات رهبر انقلاب(مدظله‌العالی) به روش تحلیل داده بررسی گردید و کدهایی برای مقومات و منهیات استخراج و دسته‌بندی شد. بر اساس آموزه‌های مقام معظم رهبری، برای حفظ حکومت مردم‌سالاری دینی باید بصیرت و امکان نقد و اعتراض وجود داشته باشد. هم‌چنین باید از جنگ و اختلافات داخلی، تکیه بر ثروت و سرمایه‌داری و سوء استفاده از قدرت؛ چه در راستای سوء استفاده از امکانات و چه به‌ صورت ظلم و آزار و اذیت پرهیز شود؛ زیرا هردو، ناامیدی مردم را سبب شده و اعتماد آن‌ها به حکومت را از بین می‌برد. مسؤولان جامعه نیز باید علاوه بر متعهدبودن به آرمان انقلاب، به مردم تکیه داشته باشند.

کلیدواژه‌ها


1. آقایی میبدی، احمد و کریمی والا، محمدرضا، «تبیین مبانی نقلی و عقلی مردم‌سالاری دینی»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، ش26، 1397.
2. اشتراوس، آنسلم و جولیت، کوربین، نظریه مبنایی، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهش‌گاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1390.
3. اطهری، سیدحسین، نوعی باغبان، سید مرتضی و خداکرمی، سارا، «مردم‌سالاری دینی در نگاه امام خمینی; و محمدباقر صدر؛ بررسی مقایسه‌ای مکتب سیاسی قم و نجف»، دوفصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی، ش24، 1393.
4. امام خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج3و22، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1357.
5. بابایی، محمدباقر، «هدایت و رهبری از دیدگاه قرآن و راه‌بردهای آن»، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش1، 1397.
6. بختیاری، حسن، قاسم‌آقا، علیرضا، «الگوی ارزش‌های اسلامی ـ انقلابی برای نسل‌های آینده انقلاب (بر مبنای دیدگاه‌های امام خمینی; و مقام معظم رهبری)»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ش10، 1394.
7. بشیریه، حسین، آموزش دانش سیاسی: مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی، تهران: نگاه معاصر، 1382.
8. بوبیو، نوربرتو، لیبرالیسم و دموکراسی، ترجمه بابک گلستان، تهران: چشمه، 1378.
9. بیتهام، دیوید و بویل، کوین، دموکراسی چیست؟، ترجمه شهرام نقش تبریزی، تهران: ققنوس، 1388.
10. تسیموتى، سیسک، اسلام و دموکراسى، ترجمه شعبانعلى بهرام پور، تهران: نشر نى، 1379.
11. حاجی احمدی، محمود، «مردم‌سالاری دینی در اندیشه امام خمینی1»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، ش13، 1385.
12. حاجی‌زاده، جلال، «بازخوانی آرای انتقادی و بحران‌های فراروی دموکراسی»، غرب‌شناسی بنیادی، ش1، 1390.
13. حسینی جیردهی، حسین و علوی وفا، حمید، «الگوسازی رهبری حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در مهار فتنه 88»، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش6، 1396.
14. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسؤول و سر دبیران نشریات دانشجویی، 4/12/1377:www.khamenei.ir.
15. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان، 27/7/1390: .www.khamenei.ir
16. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری، 14/6/1392: .www.khamenei.ir
17. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار مردم کاشان و آران و بیدگل‌، 20/8/1380: www.khamenei.ir.
18. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات در دیدار نمایندگان مجلس‌، 27/3/1383: .www.khamenei.ir
19. خامنه‌ای، سیدعلی، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیأت علمی کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت، ۱۱/۱۱/۱۳۷۸: www.khamenei.ir.
20. خامنه‌ای، سیدعلی، «مردم‌سالاری دینی، گفتمان رهبر انقلاب اسلامی»، بیانات مقام معظم رهبری، روزنامه جمهوری اسلامی، 11/11/1379.
21. خلیلی، سحر، «مردم‌سالاری دینی از دیدگاه آیةالله مصباح»، معرفت، ش168، 1390.
22. درستی مطلق، مرجان، «شگردهای فرهنگی مخالفان انبیاء در قرآن‌‌کریم»، مجله پژوهش‌های اخلاقی، ش23، بهار1395.
23. دوبنوا، آلن، «روح بورژوازی، رستگار»، مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش67 و 68)، 1372.
24. رحیمی، مصطفی، اصول حکومت جمهوری، تهران: امیرکبیر، 1358.
25. سدیدپور، سعیده سادات، سنجقی، محمدابراهیم و شیرازی، حسین، «الگوی حکومت مردم‌سالاری دینی مبتنی ‌بر بیانات مقام معظم رهبری (دامت‌برکاته)»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، ش3، 1394.
26. شفیعی، احمد و نیک‌بین، عبدالعزیز، «مؤلفه‌های کارآمدی نظام دینی در اندیشة مقام معظم رهبری»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی جستارهای سیاسی معاصر، ش1، 1394.
27. طالبی، محمدحسین، «رابطه حق حاکمیت، دموکراسی و مردم‌سالاری دینی»، نشریه حکومت اسلامی، ش76، 1394.
28. عشایری، طاها، «تحلیل جامعه‌شناختی سبک مدیریت فرماندهی و تأثیر آن در تعالی روحی و رفتاری کارکنان نیروی انتظامی با نگاهی به جایگاه فرماندهان در نهج البلاغه»، فصلنامه مدیریت بر آموزش انتظامی، ش33، 1395.
29. علیزاده، اکبر و ولایتی، علی اکبر، «نقش علما و روشن‌فکران دینی در مدیریت و رهبری بیداری اسلامی در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)»، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش1، 1396.
30. غلامی، محمدرضا و عرف، جمال، «مدل معنایی رفتار انتخاباتی در نظام مردم‌سالاری دینی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش69، 1394.
31. گلچین کوهی، محمد، رضایی صوفی، مرتضی و کشاورز، لقمان، «الگوی تصمیم‌گیری مبتنی بر ارزش‌های راه‌بردی اسلامی»، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش4، 1398.
32. منوچهری، عباس، گفتمان جمهوری و جمهور گفتمانی، جمهوریت و انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات)، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1377.
33. مهدوی زادگان، داوود، «تمایز جوهری مردم‌سالاری دینی و غیر دینی با تأکید بر تجربه مردم‌سالاری در ایران اسلامی و غرب»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، ش38، 1393.
34. میراحمدی، منصور، نظریه مردم‌سالاری دینی: مفهوم، مبانی و الگوی نظام سیاسی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1389.
35. نوروزوی، محمد جواد، تبیین مردم‌سالاری دینی، مجموعه مقالات همایش، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1382.
36. هلد، دیوید، مدل‌های دموکراسی، ترجمه عباس مخبر، تهران: روشنگران، 1369.
37. همتی، محمدصادق، مردم‌سالاری دینی (الگویی برای جنبش‌های دینی)، تهران: مرکز پژوهش‌‎های اسلامی صدا و سیما، 1391.
38. هیوود، اندرو، مقدمه‌ نظریه‌ سیاسی، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: قومس، 1383.
39. یزدان‌پناه، صادق و احسانی، امیر، «بررسی تطبیقی راه‌بردهای تغییر در عصر پیامبر اسلام9 و دوران معاصر به ‌منظور پیدایش ارزش‌ها و هنجارهای اسلامی»، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش4، 1398.
40. یزدانی، عنایت الله، سلطانی، محمدجواد و قاسمی، مصطفی، «مردم‌سالاری دینی: قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ش12، 1394.
41. Arat, Zehra F. ,Democracy and Human Rights in Developing Countries, USA, Colorado, Iynne Rienner, 1991.
42. Braun, V. & Clarke, V. “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, 2006.
43. Lijphart, A. Patterns of Democracy, Yale University Press, 2012.