%0 Journal Article %T محدودة قاعدة «لاضرر» در قانونگذاری «تبیین دیدگاه امام خمینی و شهید صدر» %J فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی %I
دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری
juمدیرمسئول سید ابراهیم رئیسی juسردبیر سید هاشم حسینی بوشهری juدبیر تحریریه محمدعلی لیالی juهیات تحریریه صادق آملی لاریجانی محسن اراکی سیدهاشم حسینی بوشهری عسگر دیرباز سیدابراهیم رئیسی محسن قمی عباس کعبی محمدعلی لیالی %Z 1561-008X %A علاسوند, فریبا %D 2015 %\ 07/23/2015 %V 20 %N 2 %P 53-74 %! محدودة قاعدة «لاضرر» در قانونگذاری «تبیین دیدگاه امام خمینی و شهید صدر» %K امام خمینی %K شهید صدر %K لاضرر %K قوانین وضعی %K قانونگذاری %R %X قاعدة «لاضرر» از قواعد کاربردی در فقه اسلامی است که در دیدگاه امام خمینی(ره) و شهید صدر(ره)، ابعاد متفاوتی برای آن طرح شده است. این مقاله پس از مرور اجمالی بر سند و دلالت روایاتی که مستند قاعده هستند، به تبیین ابعاد ذیل با توجه به دیدگاه امام خمینی و شهید صدر پرداخته، ایده‌های متمایز در نگرش دو فقیه را مطرح کرده است:1. سلطانی (حکومتی) بودن قاعدة لاضرر؛ 2. مفهوم‌شناسی، ملاک‌شناسی و مصداق‌یابی ضرر؛ 3. استخراج احکام وضعی از قاعده لاضرر. نتایج به دست آمده از این قرار است: 1. امام خمینی قاعده لاضرر را حکومتی دانسته و این قاعده در اختیار فقیه حاکم، مبنای احکام وضعی و اجتماعی قرار می‌گیرد. 2. شهید صدر با بسط در معنای ضرر؛ به-ویژه در توسعه آن به نقص در کرامت و اعتقاد به ضرورت شناخت محل اصلی ضرر با واکاوی مسائل، راه مهمی را برای حل مشکلات خانوادگی و مسائل عرصه خصوصی باز کرده و با تأکید بر اعتبار شناخت مصداق ضرر به وسیله عرف و قطعیت دلالت روایات بر قوانین وضعی، محدوده و کاربرد قاعده را افزایش دادند. این نوشتار نشان می-دهد با بازخوانی دیدگاه های فقهاء درباره قواعد فقهی می توان ظرفیت قانونگذاری را بر مبنای فقه حکومتی افزایش داد. %U https://mag.rcipt.ir/article_100231_e2b882c34f112f451336283db08c2943.pdf