%Z 1561-008X
%A علاسوند, فریبا
%D 2015
%\ 07/23/2015
%V 20
%N 2
%P 53-74
%! محدودة قاعدة «لاضرر» در قانونگذاری «تبیین دیدگاه امام خمینی و شهید صدر»
%K امام خمینی
%K شهید صدر
%K لاضرر
%K قوانین وضعی
%K قانونگذاری
%R
%X قاعدة «لاضرر» از قواعد کاربردی در فقه اسلامی است که در دیدگاه امام خمینی(ره) و شهید صدر(ره)، ابعاد متفاوتی برای آن طرح شده است. این مقاله پس از مرور اجمالی بر سند و دلالت روایاتی که مستند قاعده هستند، به تبیین ابعاد ذیل با توجه به دیدگاه امام خمینی و شهید صدر پرداخته، ایدههای متمایز در نگرش دو فقیه را مطرح کرده است:1. سلطانی (حکومتی) بودن قاعدة لاضرر؛ 2. مفهومشناسی، ملاکشناسی و مصداقیابی ضرر؛ 3. استخراج احکام وضعی از قاعده لاضرر. نتایج به دست آمده از این قرار است: 1. امام خمینی قاعده لاضرر را حکومتی دانسته و این قاعده در اختیار فقیه حاکم، مبنای احکام وضعی و اجتماعی قرار میگیرد. 2. شهید صدر با بسط در معنای ضرر؛ به-ویژه در توسعه آن به نقص در کرامت و اعتقاد به ضرورت شناخت محل اصلی ضرر با واکاوی مسائل، راه مهمی را برای حل مشکلات خانوادگی و مسائل عرصه خصوصی باز کرده و با تأکید بر اعتبار شناخت مصداق ضرر به وسیله عرف و قطعیت دلالت روایات بر قوانین وضعی، محدوده و کاربرد قاعده را افزایش دادند. این نوشتار نشان می-دهد با بازخوانی دیدگاه های فقهاء درباره قواعد فقهی می توان ظرفیت قانونگذاری را بر مبنای فقه حکومتی افزایش داد.
%U https://mag.rcipt.ir/article_100231_e2b882c34f112f451336283db08c2943.pdf