مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
تبیین فقهی تابعیت ملی با تأکید بر انگاره حکومت محوری اسلام و احکام اسلامی
5
34
FA
عباسعلی
مشکانی
دانش آموخته حوزه علمیه و دکتری فقه سیاسی
meshkani.a@chmail.ir
ابوالقاسم
علیدوست
استاد گروه فقه و حقوق، پژوهشکده نظامهای اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
alidoost1385@gmail.com
قاسم
شبان نیاء رکن آبادی
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
shaban1351@yahoo.com
«تابعیت ملی»، از جمله مفاهیم حقوقی در نظام حقوقی ایران است که موافقان و مخالفانی دارد. مخالفان معتقدند در اسلام چنین مفهومی اساساً امکان وجودی نداشته و در گذشته تاریخ اسلام نیز واقع نشده است. در مقابل، موافقان علاوه بر استدلال به امکان و ضرورت وجود چنین مفهومی در اسلام و حکومت اسلامی، بر وجود آن در معارف و تاریخ اسلام تأکید دارند. پرسش محوری مقاله حاضر این است که آیا «تابعیت ملی» از منظر فقهی قابل توجیه و تبیین است یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش، تلاش شده از طریق تبیین حکومتمحوری اسلام و احکام اسلامی، حجیت و مشروعیت تابعیت ملی به اثبات برسد. بدین منظور با استفاده از روش مطالعات کتابخانه و متکی بر رویکرد تحلیلی ـ توصیفی، با طرح موضوع تابعیت ملی در قالبهای «حکم اولی، حکم حکومی و حکم ثانوی»، این مهم به عنوان «حکم اولی» تبیین و تثبیت شده است.
تابعیت,تابعیت ملی,فقه اسلامی,حکومتمحوری فقه,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142537.html
https://mag.rcipt.ir/article_142537_81e2cf25bf4550acef193719a62bcb82.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
امکان سنجی استخدام انگاره بهتان برای حفظ نظام از منظر حضرت امام خمینی (ره)
35
64
FA
سید احسان
رفیعی علوی
استاد سطح عالی حوزه علمیه، استادیار گروه فقه مضاف دانشگاه باقر العلوم (ع) و عضو پیوسته گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)
rafiealavy272@gmail.com
میلاد
مرادی
طلبه سطح عالی حوزه علمیه، کارشناس ارشد فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
miilaadmoraadii@gmail.com
مرزهای اخلاقی فقه سیاسی و این انگاره که می توان برای حفظ نظام سیاسی به مخالفان سیاسی بهتان زد و اینکه اساساً تا چه حد ادعای مذکور دارای وجاهت در فقه سیاسی امام به عنوان معمار قانون اساسی است، مبنای اصلی و سؤال تحقیق حاضر بوده است. برای بررسی دقیق و اجتهادی تحقیق کوشیده است در یک نظم فقهی، ادعای مذکور بررسی شود که اولاً در فقه سیاسی شیعه و به طور خاص در فقه سیاسی امام چقدر این گزینه جایگاه دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در فقه سیاسی امام مرزهای اخلاقی محفوظ و اساساً این ادعا کاملاً غیر فقهی و نوعی تحمیل به فقه سیاسی امام و مدرسه فقهی ایشان تلقی میشود. نتایج تحقیق علاوه بر تبیین دقیق از احکام سیاسی فقه و مرزهای اخلاقی آن میتواند در طراحی الگوی حقوق سیاسی مردم در حکومت اسلامی همواره مد نظر قرار گیرد.
فقه سیاسی,امام خمینی,بهتان,حفظ نظام,اخلاق و فقه,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142538.html
https://mag.rcipt.ir/article_142538_795eeb6b1569a68e5873e9a6ec06a16c.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
تبیین سطوح راهبردی منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی
65
92
FA
هادی
شجاعی
استاد علوم سیاسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
shojaeehadi@yahoo.com
دولت اسلامی سیاست خارجی را در چارچوب منفعتگرایی متلازم و به صورت چندسطحی دنبال میکند؛ به طوری که بر اساس خصیصه ذاتی تلازم، تأمین بهینه منافع خود را به ویژه در بخش منافع معنوی، در گرو تحقق منافع مشروع سایر ملتها به شکل عادلانه میداند. گستره فراگیر منفعتگرایی، توان محدود دولت و پیچیدگیهای موجود در عرصه سیاست خارجی، پیگیری بهینه این راهبرد را با مشکل مواجه کرده و تزاحمات گوناگونی را پیش روی کارگزاران سیاست خارجی قرار میدهد و این سؤال اساسی را مطرح میکند که دولت اسلامی برای رهایی از تزاحم، منفعتگرایی متلازم را در چه سطوحی دنبال میکند؟ این پژوهش در پاسخ به این سؤال، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، این انگاره را مطرح میکند که سیاست خارجی دولت اسلامی بر اساس الگوی سطحبندی ارزش-محور، چهار سطح راهبردی جامعه بشری، امت اسلامی، جامعه ایمانی و سطح حفظ نظام را در سیاست خارجی تعریف میکند که با حفظ اولویت، بستر تکاپوهای دولت در حوزه منفعتگرایی متلازم در سیاست خارجی قرار میگیرد.
سطوح راهبردی,دولت اسلامی,سیاست خارجی,منافع دولت اسلامی,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142540.html
https://mag.rcipt.ir/article_142540_8a38fab8de19402d03b89c5fec7fbdba.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
مبانی و اصول کلامی کارگزاران ولایت مداردر حکومت اسلامی و کاربست آن ها در ولایت مداری کارگزاران
93
122
FA
محمد تقی
رکنی لموکی
0000-0001-9262-6067
استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
rokni44@yahoo.com
عدم التزام کارگزاران حکومت اسلامی به تبعیت از ولی امر، افزون بر نادیده انگاشتن قانون اساسی، بی شک ناکارآمدی حکومت در رسیدن به اهداف متعالی را در پی خواهد داشت. بر این اساس، تقویت باور ولایتمداری کارگزاران در تمام ارکان حکومت، مسأله ای است که ضرورت پژوهش در این حوزه را دو چندان می کند. با این وصف، هدف این تحقیق ارائه راهکارهای تقویت ولایتمداری کارگزاران حکومت اسلامی است. از جمله راهکارهای تقویت ولایتمداری کارگزاران در حکومت، تبیین مبانی و اصول کلامی کارگزار ولایتمدار است. در این مقاله، روش تحقیق کتاب خانه ای است که در آن با تحلیل عقلی، مبانی و اصول کلامی کارگزار ولایتمدار معرفی می شوند. یافتههای این پژوهش نشان می دهد که با برشمردن این مبانی و اصول و نیز با ارائه راهکارهای تقویت ولایتمداری، ریشه های دینی ولایتمداری در کارگزاران تقویت شده، التزام به ولایتمداربودن انگیزه اعتقادی و وجوب دینی پیدا می کند.
ولایتمداری,کارگزاران,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142542.html
https://mag.rcipt.ir/article_142542_6104abdc0635fcc792eef98f3938927f.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
چیستی الگوی فرهنگ اقتصادی مطلوب در اقتصاد مقاومتی با تأکید بر سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و کارکردهای آن در مقاومسازی اقتصادی
123
148
FA
امید
ایزانلو
دکترای اقتصادی
omidezanlo@gmail.com
محمد جواد
توکلی
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
tavakoli@iki.ac.ir
یکی از مؤلفههای مهم اقتصاد مقاومتی، بُعد فرهنگی آن است. در این مقاله به بررسی این سؤال محوری میپردازیم که تحقق اقتصاد مقاومتی، نیازمند چه الگوی فرهنگ اقتصادی است؟ بنا به فرضیه مقاله، فرهنگ اقتصادی جهادی تنها فرهنگی است که میتواند زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم کند. به منظور اثبات این فرضیه با استفاده از روش تحلیلی، ضمن تبیین مؤلفههای عمومی و بخشی فرهنگ اقتصادی جهادی، به بررسی تأثیر آن بر تحقق اقتصاد مقاومتی پرداختهایم. یافتههای مقاله نشان میدهد که فرهنگ اقتصادی جهادی دارای مؤلفههای عمومی فعالیت اقتصادی در راه خدا، اولویت منافع جمعی بر منافع فردی، عدم پذیرش سلطه اقتصادی و تأکید بر مقاومت اقتصادی است. این مؤلفههای عمومی منجر به ایجاد مؤلفههای سختکوشی برای کسب روزی حلال، همراه نهی از تنبلی و راکدگذاشتن اموال با تأکید بر تولید کالای داخلی در بخش تولید، مصرف طیب در سطح کفاف با اولویت کالای داخلی در بخش مصرف و توزیع عادلانه منابع و درآمد با تأکید بر بعد توانمندسازی در بخش توزیع میشوند. شواهد نظری و عملی حاکی از آن است که فرهنگ اقتصادی جهادی منجر به افزایش مقاومت اقتصادی میشود.
فرهنگ اقتصادی جهادی,فرهنگ تکاثری,فرهنگ اقتصادی,اقتصاد مقاومتی,سیاستهای اقتصاد مقاومتی,مقاوم سازی اقتصادی,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142543.html
https://mag.rcipt.ir/article_142543_afa1e0e2087325b8f592ee7e3760e872.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
واکاوی عوامل رکودآفرین و موانع اعتباری ایجاد تمدن نوین اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری
149
178
FA
ابوالقاسم
عظیمی
دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
azimi8h@gmail.com
سید محمد
حسینی
دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
hoseini.sm@ut.ac.ir
محمد
دشتی
استادیار گروه تاریخ اسلام جامعه المصطفی العالمیه(ص)
dr.dashti400@yahoo.com
در نظریه تمدن نوین اسلامی مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری، یکی از محورهای اساسی مورد تأکید در اندیشه ایشان، موانع اعتباری ایجاد تمدن نوین اسلامی است که تا کنون پژوهش مستقلی با این موضوع انجام نشده است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی بر مبنای نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و با هدف شناسایی و ارائه راهکار رفع عوامل رکود در ایجاد تمدن نوین اسلامی با تکیه بر قرآن و منابع اسلامی است و به این سؤال پاسخ میدهد که مقام معظم رهبری برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی چه عواملی را به عنوان موانع اعتباری معرفی کرده است. یافته پژوهش حاضر این است که بیتوجهی به اعتباریات هویتی و کثرت انقسامات اعتباری و نیازهای ثابت و متغیر که نتیجه آن نفوذ، وابستگی، نا امنی، خودکمبینی و تقلیدگرایی است و نیز بیتوجهی به نیازهای پیش از اجتماع و پس از اجتماع و بیتوجهی به چگونگی ارتباط علوم اعتباری با واقعیتهای اجتماعی و مواجهه با غیریتهای تمدن نوین اسلامی در اعتبارزدایی از اصول انقلاب اسلامی، خط امام و نیز سبک زندگی اسلامی و همچنین اعتبارزدایی از ضرورت مقابله با تهدیدات دشمن، از عوامل اصلی رکود در تمدن نوین اسلامی هستند.
نظریه تمدن نوین اسلامیِ مقام معظم رهبری,نظریه اعتباریات,حکومت اسلامی
https://mag.rcipt.ir/article_142544.html
https://mag.rcipt.ir/article_142544_20ad9ab7b45250ce6dad7a3631729617.pdf
مدیرمسئول |
سید ابراهیم رئیسی |
سردبیر |
سید هاشم حسینی بوشهری |
دبیر تحریریه |
محمدعلی لیالی |
هیات تحریریه |
صادق آملی لاریجانی |
محسن اراکی |
سیدهاشم حسینی بوشهری |
عسگر دیرباز |
سیدابراهیم رئیسی |
محسن قمی |
عباس کعبی |
محمدعلی لیالی |
|
فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی
1561-008X
26
3
2021
11
22
نقشه راه فقه تمدنی و تدوین توضیح المسائل تمدنی
179
201
FA
عبدالحمید
واسطی
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی / گروه منطق فهم دین
hvaseti@yahoo.com
مسأله اصلی در این مقاله بررسی «چگونگی حرکت به سمت فقه تمدنی و تدوین توضیح المسائل تمدنی» است. این بحث در پارادایم کلام شیعی و فقه و اصول فقه جواهری است. در این دستگاهِ معرفتی، «اجتهاد» عبارت است از: «کشف الحکم عن مدرکه» و «حکم» عبارت است از: «الاعتبار الشرعی المتعلق بأفعال العباد» و به علت قیدِ «افعال العباد» در تعریف حکم، رویکرد رفتاری فردی به خود گرفته است. داعیه تمدن سازیِ اسلام و مواجهه با نیازها در مقیاس اجتماعی و بین المللی، سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با روی کرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. <br />با نظر به تعریف «فقه تمدنی» که «العلم بالاحکام الشرعیة المتعلقة بالتفاعلات و التعاملات فی الهیاکل و المُنظَّمات لحصول العدل و التحسینات» است، فعال سازیِ این دانش نیاز به شناخت از «مقیاس کلان»، «روابط و فرآیندها» در «ساختارها و سازمان ها»، برای اکتشاف راهبردها از ادله نقلی دارد. <br />در این مقاله، تلاش شده است تا الزامات شناختی و عملیاتی برای تحقق دانش فوق ارائه گردد و بر اساس ایدۀ «فقه تمدنی»، شبیه سازیِ یک «توضیح المسائل تمدنی» نیز صورت گیرد.
نقشه راه,روش شناسی استنباط,اجتهاد تمدن ساز,فقه تمدنی,توضیح المسائل تمدنی
https://mag.rcipt.ir/article_142547.html
https://mag.rcipt.ir/article_142547_09c0822f816ad883130644cc8e5919d2.pdf